Dożywotni zakaz prowadzenia pojazdów – kiedy sąd w Jarocinie może go orzec? Analiza wyroku II K 321/16

W mojej wieloletniej praktyce adwokackiej w Jarocinie często spotykam się z klientami, którym grozi utrata prawa jazdy. Większość kierowców obawia się nawet krótkiego zakazu prowadzenia pojazdów, jednak niewielu zdaje sobie sprawę, że w określonych okolicznościach sąd może orzec dożywotni zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych. Dziś chcę przeanalizować wyrok Sądu Rejonowego w Jarocinie, który doskonale pokazuje, kiedy sąd decyduje się na tak drastyczny środek karny.

Dożywotni zakaz – kiedy grozi?

W wyroku Sądu Rejonowego w Jarocinie w sprawie o sygnaturze II K 321/16 sąd zastosował najsurowszą możliwą sankcję wobec kierowcy – dożywotni zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych. Nie był to przypadek odosobniony. Z mojego doświadczenia w sądach Wielkopolski południowej wynika, że coraz częściej sądy sięgają po ten środek, szczególnie wobec kierowców wielokrotnie łamiących przepisy.

W omawianej sprawie sąd uzasadnił swoją decyzję w następujący sposób:

“Za okoliczność obciążającą Sąd uznał znaczny stan jego nietrzeźwości a także ich popełnienie w krótkim okresie czasu, co wskazuje, że całkowicie lekceważył on przepisy bezpieczeństwa w ruchu drogowym, poruszając się przy tym drogą krajową o znacznym natężeniu ruchu.”

Jest to typowa sytuacja, gdy sąd rozważa orzeczenie dożywotniego zakazu. W tym przypadku kluczowe były trzy elementy: wysoki stopień nietrzeźwości, recydywa (ponowne popełnienie przestępstwa) oraz lekceważący stosunek do zakazów.

Kwalifikacja prawna z artykułu 178a § 4 kk

Sprawca został oskarżony o czyn z art. 178a § 4 kk, który przewiduje surowszą odpowiedzialność dla osób prowadzących pojazd w stanie nietrzeźwości, które były już wcześniej skazane za podobne przestępstwo. W analizowanym wyroku sąd stwierdził:

“H. R. w dniu 22 lutego 2016r. dopuścił się występku z art. 178§1 kk, za który skazany został wyrokiem Sądu Rejonowego w J. z dnia 28 kwietnia 2016r. w sprawie II K 92/16. Wyrok ten stał się prawomocny w dniu 13 maja 2016r. Fakt, iż w dniu zdarzenia został zatrzymany przez policję oraz, że zatrzymano mu prawo jazdy nie zmienił jego zachowania.“

Co ciekawe, oskarżony dopuścił się ponownego przestępstwa zaledwie kilka dni po uprawomocnieniu się poprzedniego wyroku. W praktyce adwokackiej w Jarocinie widzę, że sądy szczególnie surowo traktują takie przypadki, które świadczą o całkowitym braku refleksji i poprawy.

Obligatoryjny czy fakultatywny środek karny?

Warto pamiętać, że w niektórych sytuacjach orzeczenie zakazu prowadzenia pojazdów jest obowiązkowe. Jak wyjaśnił Sąd Rejonowy w Jarocinie w analizowanym wyroku:

“Na podstawie art. 42 § 3 kk orzeka wobec oskarżonego dożywotni zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych.“

Artykuł 42 § 3 kk stanowi, że sąd orzeka zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych dożywotnio, jeżeli sprawca w czasie popełnienia przestępstwa określonego w art. 173, którego następstwem była śmierć innej osoby lub ciężki uszczerbek na jej zdrowiu, albo w czasie popełnienia przestępstwa określonego w art. 177 § 2 lub w art. 355 § 2 był w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego lub zbiegł z miejsca zdarzenia.

Przepis ten stosuje się również odpowiednio do sprawcy, który był wcześniej skazany za prowadzenie pojazdu w stanie nietrzeźwości. W mojej praktyce wielokrotnie spotykałam się z klientami, którzy nie zdawali sobie sprawy z tej obligatoryjności – myśleli, że zawsze istnieje możliwość “dogadania się” czy złagodzenia kary.

Skutki dożywotniego zakazu prowadzenia pojazdów

W omawianym wyroku oskarżony został skazany na karę łączną 10 miesięcy pozbawienia wolności oraz na dożywotni zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych. Warto zaznaczyć, że ten zakaz ma charakter bezwzględny – dotyczy wszystkich kategorii pojazdów i nie ma możliwości jego skrócenia.

Swoim klientom w Jarocinie zawsze tłumaczę, że dożywotni zakaz oznacza dokładnie to, co sugeruje – osoba nigdy więcej legalnie nie poprowadzi żadnego pojazdu mechanicznego. Dotyczy to nie tylko samochodów osobowych, ale również skuterów, motorowerów, a nawet pojazdów rolniczych. Dla osób mieszkających na terenach wiejskich, jak okolice Jarocina czy Gostynia, może to oznaczać faktyczne wykluczenie z możliwości zarobkowania czy nawet normalnego funkcjonowania.

Wysokie świadczenie pieniężne jako dodatkowa dolegliwość

Oprócz dożywotniego zakazu prowadzenia pojazdów, sąd orzekł również świadczenie pieniężne w wysokości 10 000 zł:

“Na podstawie art. 43a§2 kk orzeka wobec oskarżonego świadczenie pieniężne w wysokości 10 000 zł na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej“

Jest to dotkliwa sankcja finansowa, która ma charakter obligatoryjny. Swoim klientom zawsze podkreślam, że jest to dodatkowy, bardzo dolegliwy element kary, szczególnie, że nie podlega rozłożeniu na raty i musi być uiszczony jednorazowo.

Jak uniknąć dożywotniego zakazu?

Z mojego doświadczenia jako adwokata w Jarocinie wynika, że kluczem do uniknięcia najsurowszych konsekwencji jest przede wszystkim nieunikanie odpowiedzialności za pierwsze wykroczenie. Wielu kierowców, którym pomagałam, najpierw popełnia błąd, a potem kolejny – lekceważąc orzeczony wobec nich zakaz.

W omawianej sprawie oskarżony wykazał skrajny brak odpowiedzialności:

“W dniu 18 maja 2016 roku oskarżony spożywał znaczne ilości alkoholu. Około godziny 20 wyjechał swoim samochodem marki C. (…) nr rej. (…) do pobliskiego sklepu. O godzinie 20:20 został zatrzymany przez funkcjonariuszy policji do kontroli drogowej, w momencie gdy wjeżdżał już na swoją posesję. Pierwsze badanie stanu jego trzeźwości wykazało 0,96 mg/l alkoholu w wydychanym powietrzu, a kolejne o godzinach 20:53 i 21:01 odpowiedni 0,90 mg/l i 0,89 mg/l.“

Co gorsza, po zatrzymaniu i przesłuchaniu wrócił do domu i… ponownie wsiadł za kierownicę w stanie nietrzeźwości:

“Następnie wsiadł w samochód i udał się w kierunku stacji paliw (…), położonej przy drodze krajowej nr (…) w J., by zakupić kolejny alkohol. Po około 30 minutach oskarżony wrócił do domu. Wcześniej I. R. powiadomiła telefonicznie policję, że mąż ponownie wyjechał samochodem. W momencie powtórnego kierowania samochodem, oskarżony również znajdował się w stanie nietrzeźwości (1,6-1,7 promila alkoholu we krwi).“

Ten przykład pokazuje, jak bezmyślne zachowanie może prowadzić do najsurowszych konsekwencji prawnych.

Podsumowanie

Dożywotni zakaz prowadzenia pojazdów jest jednym z najsurowszych środków karnych, jakie może zastosować sąd wobec nieodpowiedzialnych kierowców. Analizowany wyrok Sądu Rejonowego w Jarocinie pokazuje, że recydywa, wysoki stopień nietrzeźwości oraz lekceważenie wcześniejszych zakazów niemal gwarantują orzeczenie tego środka.

W praktyce adwokackiej w Jarocinie często spotykam się z osobami, które dopiero po fakcie uświadamiają sobie, jakie konsekwencje niesie za sobą nieodpowiedzialne zachowanie na drodze. Dlatego tak ważna jest świadomość, że nawet jednorazowe prowadzenie pojazdu w stanie nietrzeźwości może otworzyć drogę do długotrwałych i surowych konsekwencji prawnych.

Disclaimer: Niniejszy artykuł ma charakter informacyjny i nie stanowi porady prawnej. Wykonujac od wielu lat zawod adwokata w Jarocinie wiem, ze kazda sprawa jest indywidualna, dlatego w celu uzyskania szczegolowych informacji zapraszam do kontaktu z moja kancelaria.

Zapraszam do Kancelarii Adwokackiej Anna Konrady: Adwokat Anna Konrady Aleja Niepodleglosci 6, 63-200 Jarocin tel. +48 575 641 021