Alimenty w praktyce – jak ustalane są kwoty w sądach południowej Wielkopolski

 

Alimenty to temat, który budzi wiele emocji i pytań. Jako adwokat Anna Konrady, prowadząca kancelarię w Jarocinie, często spotykam się z obawami i niepewnością klientów związanymi z ustalaniem alimentów. W tym artykule podzielę się wiedzą na temat tego, jak w praktyce ustalane są alimenty w sadach południowej Wielkopolski.

Co tak naprawdę wpływa na wysokość alimentów?

Wiele osób przychodzi do mojej kancelarii w Jarocinie z przekonaniem, że istnieje jakaś “urzędowa tabela alimentacyjna” lub stały procent dochodów, który należy płacić na dziecko. Niestety (a może na szczęście), rzeczywistość jest bardziej złożona.

Sądy w naszym regionie biorą pod uwagę przede wszystkim:

• Uzasadnione potrzeby dziecka (wiek, edukacja, zainteresowania, stan zdrowia)
• Możliwości zarobkowe i majątkowe obojga rodziców
• Osobisty wkład rodzica opiekującego się dzieckiem
• Standard życia sprzed rozstania rodziców

Z praktyki adwokata: w sądach w Jarocinie, Kaliszu czy Pleszewie zauważam, że dużą wagę przykłada się do rzeczywistych możliwości zarobkowych rodzica, a nie tylko do deklarowanych dochodów. Jeśli ktoś pracuje “na czarno” lub celowo zaniża swoje dochody, sąd potrafi to dostrzec.

Regionalne różnice w wysokości alimentów

To, co zawsze podkreślam klientom – wysokość alimentów może się różnić w zależności od regionu. W południowej Wielkopolsce, gdzie standard życia i zarobki są niższe niż w Poznaniu czy Warszawie, kwoty alimentów również są odpowiednio niższe.

Z mojego doświadczenia wynika, że w 2024 roku w regionie Jarocina, Krotoszyna czy Pleszewa przeciętne alimenty na jedno dziecko wahają się w granicach:

• 700-900 zł dla dzieci w wieku przedszkolnym
• 900-1200 zł dla dzieci w wieku szkolnym
• 1200-1500 zł dla nastolatków i studentów

Swoją drogą, te kwoty wzrosły znacząco w ostatnich latach. Jeszcze kilka lat temu w Jarocinie za “wysokie” alimenty uważano 800 zł. Dziś, ze względu na inflację i wzrost kosztów życia, taką kwotę sąd przyznaje na dziecko w wieku przedszkolnym.

Jak sądy weryfikują dochody rodziców?

Moi klienci często pytają: “A co, jeśli były małżonek ukrywa dochody?”. To częste zjawisko, ale sądy w naszym regionie wypracowały metody radzenia sobie z tym problemem.

Sąd Rejonowy w Jarocinie, podobnie jak inne sądy w regionie, ma do dyspozycji:

• Możliwość zwrócenia się do ZUS o informacje o odprowadzanych składkach
• Prawo do zażądania zeznań podatkowych z urzędu skarbowego
• Możliwość przesłuchania świadków (np. współpracowników)
• Analizę stylu życia (mieszkanie, samochód, wakacje)

Pamiętam sprawę z zeszłego roku, gdzie ojciec twierdził, że zarabia minimalną krajową, podczas gdy jeździł nowym BMW i co roku wyjeżdżał na egzotyczne wakacje. Sąd w Kaliszu ustalił alimenty nie na podstawie jego oficjalnych zarobków, ale na podstawie szacunkowych kosztów jego stylu życia. Brzmi prosto, ale w praktyce różnie bywa.

Jak udowodnić rzeczywiste koszty utrzymania dziecka?

To kolejne kluczowe pytanie. W mojej kancelarii w Jarocinie często pomagam rodzicom przygotować szczegółowe zestawienie kosztów utrzymania dziecka. Im lepiej udokumentowane, tym większa szansa na wyższe alimenty.

Co warto przygotować:

• Rachunki za regularnie ponoszone wydatki (przedszkole, szkoła, zajęcia dodatkowe)
• Zestawienie miesięcznych kosztów (żywność, ubrania, kosmetyki, rozrywka)
• Rachunki za wydatki medyczne i rehabilitacyjne
• Koszty wyjazdów szkolnych i wakacji

Z praktyki adwokata: sądy w naszym regionie cenią sobie konkrety. Przygotowane przeze mnie zestawienie kosztów zawiera zwykle 15-20 pozycji z szacunkowymi kwotami miesięcznymi. Warto być realistycznym – zawyżone koszty będą podważane przez drugą stronę.

Kiedy możliwa jest zmiana wysokości alimentów?

Życie nie stoi w miejscu, a wraz z nim zmieniają się okoliczności wpływające na wysokość alimentów. W mojej praktyce adwokackiej w Jarocinie często spotykam się z wnioskami o zmianę wysokości alimentów.

Podstawą do zmiany wysokości alimentów może być:

• Znaczący wzrost kosztów utrzymania dziecka (np. rozpoczęcie edukacji, choroba)
• Istotna zmiana sytuacji finansowej rodzica płacącego (utrata pracy, wzrost zarobków)
• Zmiana sposobu opieki nad dzieckiem (np. zwiększenie liczby dni spędzanych z drugim rodzicem)
• Pojawienie się nowych dzieci w rodzinie płacącego alimenty

Z doświadczenia wiem, że sądy w południowej Wielkopolsce podchodzą do tej kwestii dość pragmatycznie. Jeśli zmiana okoliczności jest rzeczywista i znacząca, sąd zwykle przychyla się do wniosku o zmianę wysokości alimentów.

Swoją drogą, zadziwiające jest jak wiele osób czeka z takim wnioskiem zbyt długo. Miałam klienta z Jarocina, który przez 2 lata po utracie pracy płacił alimenty ustalone na podstawie poprzednich, wysokich zarobków, zaciągając kolejne pożyczki. Gdy trafił do mojej kancelarii, był już kompletnie zadłużony.

Alimenty a kontakty z dzieckiem – czy jedno ma wpływ na drugie?

To jedno z najczęstszych nieporozumień, z jakimi spotykam się w praktyce. Wielu klientów mojej kancelarii w Jarocinie błędnie sądzi, że:

• Brak płacenia alimentów uprawnia do ograniczenia kontaktów
• Utrudnianie kontaktów zwalnia z płacenia alimentów

Prawda jest taka, że z prawnego punktu widzenia są to dwie niezależne kwestie. Sądy w naszym regionie bardzo wyraźnie to podkreślają.

Alimenty to obowiązek rodzica wobec dziecka, niezależny od relacji z drugim rodzicem. Nawet jeśli drugi rodzic utrudnia kontakty, nie jest to podstawą do zaprzestania płacenia alimentów. Podobnie, brak płacenia alimentów nie uprawnia do ograniczania kontaktów. To dwie osobne sprawy.

W praktyce działania sądów w Kaliszu czy Jarocinie widać jednak, że czasem te kwestie się zazębiają, szczególnie przy ocenie postawy rodzica i jego zaangażowania w życie dziecka.

Kto może liczyć na pomoc państwa przy ściąganiu alimentów?

Problem niepłaconych alimentów jest w naszym regionie, niestety, dość powszechny. Na szczęście istnieją mechanizmy wsparcia.

Fundusz Alimentacyjny:

• Świadczenia przysługują, gdy egzekucja alimentów jest bezskuteczna
• Kryterium dochodowe to 1300 zł netto na osobę w rodzinie (w 2024 r.)
• Maksymalna wysokość świadczenia to 500 zł miesięcznie na dziecko
• Wniosek składa się w ośrodku pomocy społecznej właściwym dla miejsca zamieszkania

Z praktyki adwokata: w Jarocinie i okolicach wnioski do Funduszu Alimentacyjnego rozpatrywane są sprawnie, zwykle w ciągu 1-2 miesięcy. Warto jednak pamiętać, że świadczenie jest przyznawane na rok, a potem trzeba złożyć nowy wniosek.

Lubię mówić klientom, że Fundusz to tylko tymczasowe rozwiązanie – równolegle warto korzystać z wszystkich dostępnych metod egzekucji alimentów.

Skuteczna egzekucja alimentów – co działa w praktyce?

Problem z niepłaconymi alimentami może być frustrujący. W mojej kancelarii w Jarocinie często doradzam klientom, jak zwiększyć skuteczność egzekucji.

Najprostsze i najskuteczniejsze metody:

• Egzekucja z wynagrodzenia za pracę (komornik kieruje zajęcie do pracodawcy)
• Egzekucja z konta bankowego
• Egzekucja ze świadczeń emerytalno-rentowych
• Egzekucja z nieruchomości (w ostateczności)

To, co w południowej Wielkopolsce działa szczególnie dobrze, to egzekucja z wynagrodzenia. Region ma stosunkowo niskie bezrobocie, więc większość dłużników alimentacyjnych pracuje legalnie.

Pamiętam przypadek z Krotoszyna, gdzie klient nie mógł wyegzekwować alimentów przez 2 lata. Po zmianie komornika na bardziej skutecznego (tak, to też ma znaczenie!) i znalezieniu aktualnego miejsca pracy dłużnika, pieniądze zaczęły wpływać regularnie w ciągu miesiąca.

Karne konsekwencje niepłacenia alimentów

To, co zawsze podkreślam klientom mojej kancelarii – niepłacenie alimentów to nie tylko problem cywilny, ale też karny.

Zgodnie z art. 209 Kodeksu karnego, uporczywe uchylanie się od płacenia alimentów jest przestępstwem zagrożonym karą:

• Grzywny
• Ograniczenia wolności
• Pozbawienia wolności do roku (a w przypadku narażenia dziecka na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych – nawet do 2 lat)

Swoją drogą, zauważyłam że w ostatnich latach prokuratury w naszym regionie, w tym w Jarocinie, znacznie poważniej traktują te sprawy. Jeszcze kilka lat temu trudno było nakłonić prokuraturę do zajęcia się niepłaceniem alimentów, dziś postępowania są wszczynane szybciej i prowadzone skuteczniej.

Z mojej praktyki adwokackiej wynika, że sama groźba konsekwencji karnych często motywuje dłużników do rozpoczęcia płacenia alimentów.

Alimenty na dorosłe dziecko – kiedy się należą?

Wiele osób błędnie sądzi, że alimenty automatycznie ustają, gdy dziecko kończy 18 lat. W rzeczywistości nie ma sztywnej granicy wiekowej.

W praktyce sądów w południowej Wielkopolsce alimenty na dorosłe dziecko są zasądzane, gdy:

• Kontynuuje ono naukę (studia, szkoła policealna)
• Nie jest w stanie samodzielnie się utrzymać
• Wykazuje chęć rozwoju i nie marnuje czasu

Z drugiej strony, alimenty mogą zostać uchylone, gdy:

• Dziecko przerwało naukę bez uzasadnionego powodu
• Podjęło pracę umożliwiającą samodzielne utrzymanie
• Zawarło małżeństwo
• Swoim zachowaniem rażąco narusza zasady współżycia społecznego wobec rodzica

W mojej kancelarii w Jarocinie miałam kilka spraw, gdzie rodzic skutecznie uchylił się od obowiązku alimentacyjnego wobec 20-letniego dziecka, które przerwało naukę, nie pracowało i prowadziło pasożytniczy tryb życia. To się w głowie nie mieści, ale takie rzeczy się zdarzają.

Podsumowanie – praktyczne wskazówki dla mieszkańców Jarocina i okolic

Po latach prowadzenia spraw alimentacyjnych w południowej Wielkopolsce, mogę podzielić się kilkoma praktycznymi radami:

Dla domagających się alimentów:

1. Dokładnie dokumentuj wszystkie wydatki związane z dzieckiem
2. Realistycznie oceniaj możliwości zarobkowe drugiego rodzica
3. Rozważ mediację przed pójściem do sądu
4. Nie używaj alimentów jako narzędzia zemsty na byłym partnerze

Dla płacących alimenty:

1. Płać regularnie, nawet mniejsze kwoty, ale systematycznie
2. Przy problemach finansowych od razu wnioskuj o zmianę wysokości alimentów
3. Pamiętaj, że ukrywanie dochodów może mieć konsekwencje karne
4. Zachowaj wszystkie dowody wpłat i zaangażowania w życie dziecka

W kancelarii zawsze tłumaczę, że spór o alimenty to nie jest wojna między rodzicami – to kwestia dobra dziecka. A dzieci w Jarocinie zasługują na to samo, co dzieci w całej Polsce – na godne warunki życia i wsparcie od obojga rodziców.

Disclaimer:

Niniejszy artykuł ma charakter informacyjny i nie stanowi porady prawnej. Wykonujac od wielu lat zawod adwokata w Jarocinie wiem, ze kazda sprawa jest indywidualna, dlatego w celu uzyskania szczegolowych informacji zapraszam do kontaktu z moja kancelaria.

Zapraszam do Kancelarii Adwokackiej Anna Konrady: Adwokat Anna Konrady Aleja Niepodleglosci 6, 63-200 Jarocin tel. +48 575 641 021