Odszkodowania komunikacyjne a dziedziczenie – co powinieneś wiedzieć przed złożeniem roszczenia ?

Zastanawiałeś się kiedyś, co dzieje się z odszkodowaniem za wypadek samochodowy, gdy uprawniona osoba umiera? Albo kto może dochodzić roszczeń, gdy poszkodowany zmarł przed uzyskaniem należnych mu świadczeń? W mojej praktyce adwokackiej w Jarocinie spotykam się z takimi pytaniami czesciej niż mogłoby się wydawać.

Roszczenia odszkodowawcze jako część spadku – podstawowe zasady

Swoją drogą, to ciekawa historia – prawo spadkowe i odszkodowawcze zazębiają się w sposób, który wielu moich klientów zaskakuje. Roszczenia o naprawienie szkody przechodzą na spadkobierców, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. To oznacza, że jeśli ktoś miał prawo do odszkodowania i zmarł przed jego uzyskaniem, to prawo do dochodzenia tego roszczenia będą mieli jego spadkobiercy.

Pamiętam sprawę z ubiegłego roku, gdy do kancelarii przyszła rodzina zmarłego, ktory miał poważny wypadek drogowy. Ubezpieczyciel zwlekał z wypłatą, a poszkodowany zmarł z przyczyn niezwiązanych z wypadkiem. Rodzina nie wiedziała, że może kontynuować postępowanie odszkodowawcze. A tymczasem to był ich prawny przywilej.

Kiedy spadkobiercy mogą wejść w prawa poszkodowanego?

Spadkobiercy mogą wejść w prawa poszkodowanego w różnych sytuacjach:

1. Gdy poszkodowany zmarł po wypadku, ale przed zgłoszeniem szkody
2. Gdy poszkodowany zmarł po zgłoszeniu szkody, ale przed wydaniem decyzji przez ubezpieczyciela
3. Gdy poszkodowany zmarł po otrzymaniu zaniżonego odszkodowania, nie wnosząc odwołania
4. Gdy poszkodowany zmarł w trakcie postępowania sądowego

W Sadzie Rejonowym w Jarocinie obserwuję sprawy, w których spadkobiercy nie mają świadomości przysługujących im praw. Myślisz, że to proste? No to posłuchaj…

Co zrobić, by skutecznie dochodzić odszkodowania jako spadkobierca?

Pierwsza sprawa – musisz udowodnić, że jesteś spadkobiercą. W praktyce oznacza to konieczność przedstawienia:

• postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku, lub
• zarejestrowanego aktu poświadczenia dziedziczenia

Lubię mówić klientom, że spadek to nie tylko kasa, ale i prawa. Odszkodowanie komunikacyjne to właśnie jedno z takich praw, które dziedziczymy.

Kolejna rzecz – musisz znać terminy. Przedawnienie roszczeń z ubezpieczenia OC sprawcy wypadku to 3 lata od dnia zdarzenia. Nie ma znaczenia, czy roszczenia dochodzi bezpośrednio poszkodowany, czy już jego spadkobierca – termin biegnie tak samo.

Wnioski z wyroku Sądu Rejonowego w Jarocinie (sygn. akt I C 879/14)

Niedawno analizowałam wyrok Sądu Rejonowego w Jarocinie o sygnaturze I C 879/14, który wskazuje na kilka istotnych kwestii w sprawach odszkodowawczych:

Sąd stwierdził, że “odszkodowanie obejmuje koszty zakupu niezbędnych nowych części i innych materiałów wynikające z cen producenta części”, co w praktyce oznacza, że ubezpieczyciel nie może zaniżać odszkodowania poprzez wycenę bazującą na częściach gorszej jakości.

Co więcej, w uzasadnieniu czytamy: “odszkodowanie przysługujące z umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów może – stosownie do okoliczności sprawy – obejmować także koszty ekspertyzy wykonanej na zlecenie poszkodowanego”. To ważna informacja dla spadkobierców, którzy często nie wiedzą, że mogą odzyskać również koszty wycen i ekspertyz.

W Jarocinie widzę to codziennie – ludzie walczą o swoje, ale nie mają odpowiedniej wiedzy. Spadkobiercy mają dokładnie te same prawa co poszkodowany – mogą kwestionować wycenę szkody, żądać odsetek za opóźnienie, czy domagać się zwrotu kosztów ekspertyzy.

Różnice między roszczeniami majątkowymi a osobistymi w kontekście dziedziczenia

O spadek czasem się ludzie biją bardziej niż o cokolwiek, ale warto pamiętać o istotnym rozróżnieniu:

• roszczenia majątkowe (np. o naprawę pojazdu, zwrot kosztów leczenia) dziedziczone są na zasadach ogólnych
• roszczenia o zadośćuczynienie za krzywdę (ból i cierpienie) nie zawsze przechodzą na spadkobierców

Zgodnie z art. 445 § 3 Kodeksu cywilnego, roszczenie o zadośćuczynienie przechodzi na spadkobierców tylko wtedy, gdy zostało uznane na piśmie albo gdy powództwo zostało wytoczone za życia poszkodowanego.

To brzmi sztywno, ale w Jarocinie takie rzeczy się zdarzają – spadkobierca nie może dochodzić zadośćuczynienia, jeśli poszkodowany przed śmiercią nie otrzymał uznania roszczenia ani nie wytoczył powództwa.

Praktyczne wskazówki dla spadkobierców

Jako adwokat Anna Konrady mam kilka podpowiedzi dla spadkobierców dochodzących odszkodowań komunikacyjnych:

1. Nie zwlekaj – termin przedawnienia biegnie niezależnie od momentu otwarcia spadku
2. Zbierz całą dokumentację dotyczącą szkody – im więcej, tym lepiej
3. Sprawdź, czy poszkodowany korespondował z ubezpieczycielem i na jakim etapie zakończyło się postępowanie likwidacyjne
4. Rozważ skorzystanie z pomocy rzeczoznawcy, by zweryfikować wysokość szkody
5. Pamiętaj, że możesz dochodzić odsetek za zwłokę – jak w omawianym wyroku I C 879/14, gdzie sąd zasądził je od 30. dnia od zgłoszenia szkody

W kancelarii przy Alei Niepodległości często zaczynam od analizy, czy mamy do czynienia z roszczeniem dziedzicznym i jaki jest jego status.

Spór z ubezpieczycielem – czego można się spodziewać?

Testament był ważny ale rodzina się pokłóciła – to sytuacja, którą często obserwuję. Podobnie jest w przypadku sporów z ubezpieczycielami, gdzie nawet spadkobiercy z ważnym tytułem dziedziczenia napotykają na opór.

Ubezpieczyciele stosują te same taktyki wobec spadkobierców, co wobec bezpośrednio poszkodowanych:

• zaniżają wartość szkody
• kwestionują związek przyczynowy
• odmawiają zwrotu kosztów ekspertyz
• przedłużają postępowanie likwidacyjne

Krótko mówiąc: bez testamentu będzie bałagan, a bez dokumentacji szkodowej – tym bardziej.

Podsumowanie

Spadek to nie tylko pieniadze w banku czy nieruchomości – to również roszczenia wobec ubezpieczycieli. Jako adwokat z praktyka w Jarocinie widzę, jak wielu spadkobierców rezygnuje z dochodzenia takich roszczeń, nie zdając sobie sprawy z ich wartości.

Warto zawalczyć o swoje prawa – czasem kwota odszkodowania może znacząco wpłynąć na wartość całego spadku. W mojej kancelarii przy kawie zawsze tłumaczę: spadek to wszystko, co miał zmarły – także prawo do odszkodowania, które mu się należało.

Disclaimer: Niniejszy artykuł ma charakter informacyjny i nie stanowi porady prawnej. Wykonujac od wielu lat zawod adwokata w Jarocinie wiem, ze kazda sprawa jest indywidualna, dlatego w celu uzyskania szczegolowych informacji zapraszam do kontaktu z moja kancelaria.

Zapraszam do Kancelarii Adwokackiej Anna Konrady:
Adwokat Anna Konrady
Aleja Niepodleglosci 6, 63-200 Jarocin
tel. +48 575 641 021