Konfiskata samochodu za alkohol – nowe przepisy i procedury

 

Czym jest konfiskata samochodu i kiedy grozi kierowcy?

Jako adwokat z wieloletnim doświadczeniem w sprawach komunikacyjnych w Jarocinie i południowej Wielkopolsce, obserwuję rosnące zainteresowanie nowymi przepisami dotyczącymi konfiskaty samochodu za jazdę pod wpływem alkoholu. Od 14 marca 2024 roku kierowcy muszą liczyć się z możliwością utraty pojazdu w następujących przypadkach:

1. Wysoki poziom alkoholu – kierowca miał ponad 1,5 promila alkoholu we krwi (lub powyżej 0,75 mg/l w wydychanym powietrzu)

2. Recydywa alkoholowa – kierowca był wcześniej prawomocnie skazany za prowadzenie pojazdu w stanie nietrzeźwości i ponownie został zatrzymany w tym stanie

3. Wypadek po alkoholu – kierowca spowodował wypadek będąc w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego

4. Ucieczka z miejsca wypadku – kierowca, który spowodował wypadek i zbiegł z miejsca zdarzenia (nawet gdy był trzeźwy)

5. Spożycie alkoholu po wypadku – kierowca powoduje wypadek drogowy, a następnie spożywa alkohol przed poddaniem go badaniu

Z mojej praktyki w Jarocinie wynika, że zmiany te budzą wiele emocji wśród kierowców. Warto podkreślić, że konfiskata samochodu w Europie jest rozwiązaniem stosunkowo częstym – występuje m.in. we Francji, Danii, Belgii, Włoszech czy na Łotwie.

Procedura konfiskaty samochodu krok po kroku

Bazując na moim doświadczeniu w sprawach drogowych w Jarocinie i okolicach, mogę wyjaśnić, jak w praktyce wygląda procedura konfiskaty samochodu:

Etap 1: Zatrzymanie przez policję

• Policja tymczasowo rekwiruje samochód na okres do 7 dni
• Pojazd trafia na policyjny parking depozytowy
• Zatrzymywany jest również dowód rejestracyjny pojazdu

Etap 2: Działania prokuratury

• W ciągu maksymalnie 7 dni prokurator wydaje postanowienie o zajęciu pojazdu
• Samochód pozostaje na parkingu do czasu wydania orzeczenia sądowego

Etap 3: Decyzja sądu

• Sąd orzeka o konfiskacie pojazdu na rzecz Skarbu Państwa
• Egzekucją zajmuje się urząd skarbowy
• Pojazd trafia na publiczną licytację
• Środki ze sprzedaży są przekazywane na Fundusz Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej

Należy pamiętać, że oprócz konfiskaty samochodu, kierowca musi się liczyć z innymi konsekwencjami: 15 punktami karnymi, karą pozbawienia wolności (do 3 lat za samą jazdę w stanie nietrzeźwości, a w warunkach recydywy od 3 miesięcy do 5 lat), wysoką karą pieniężną oraz zakazem prowadzenia pojazdów przez wiele lat, a nawet dożywotnio.

Co w sytuacji, gdy kierowca nie jest właścicielem pojazdu?

To pytanie często zadają mi klienci w mojej kancelarii w Jarocinie. W przypadku, gdy kierowca nie jest właścicielem pojazdu, przepisy przewidują następujące rozwiązania:

1. Samochód należący do innej osoby – sąd orzeka przepadek równowartości pojazdu, a nie samego auta

2. Współwłasność pojazdu – gdy kierowca jest jednym z właścicieli, sąd również orzeka przepadek równowartości

3. Leasing lub kredyt – podobnie jak wyżej, orzekany jest przepadek równowartości pojazdu

4. Pojazd służbowy – w przypadku kierowców zawodowych prowadzących pojazd pracodawcy w ramach obowiązków służbowych, sąd nie orzeka przepadku równowartości, lecz świadczenie pieniężne w wysokości minimum 5000 zł na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym

Ustalenie wartości pojazdu może nastąpić na trzy sposoby:

• Na podstawie polisy AC (jeśli pojazd posiada takie ubezpieczenie)
• Na podstawie średniej wartości rynkowej określonej w oparciu o markę, model, rok produkcji, przebieg itp.
• W wyjątkowych przypadkach – na podstawie wyceny biegłego

Co istotne, wycena odnosi się do średniej wartości rynkowej pojazdu, a nie do jego stanu po wypadku.

Czy można uniknąć konfiskaty samochodu?

Z mojego doświadczenia w prowadzeniu spraw dla mieszkańców Jarocina i okolic wynika, że uniknięcie konfiskaty samochodu jest trudne, ale możliwe. Szanse zależą od konkretnej sytuacji:

1. Przypadki obowiązkowej konfiskaty – w sytuacji udowodnienia sprawstwa wypadku pod wpływem alkoholu (powyżej 1 promila), konfiskata jest obowiązkowa i sąd musi ją orzec

2. Przypadki fakultatywnej konfiskaty – w pozostałych sytuacjach, np. przy prowadzeniu auta z zawartością powyżej 1,5 promila, sąd może, ale nie musi orzec konfiskaty

Przy orzekaniu o konfiskacie sąd bierze pod uwagę różne okoliczności, takie jak:

• Dotychczasowa niekaralność kierowcy
• Postawa podczas postępowania
• Sytuacja ekonomiczna i rodzinna (np. czy auto jest narzędziem pracy dla jedynego żywiciela rodziny)

W mojej praktyce adwokackiej w Jarocinie często podważam również wyniki badań alkomatem, wskazując na:

• Nieprawidłowo wykonane badania
• Niewłaściwe warunki środowiskowe, w których przeprowadzono badania
• Niewłaściwy tryb pracy urządzenia pomiarowego
• Brak aktualnego świadectwa wzorcowania alkomatu

Kluczowe jest podjęcie odpowiednich kroków prawnych przed wydaniem prawomocnego orzeczenia o konfiskacie. Po przejściu auta na własność Skarbu Państwa, jego odzyskanie jest praktycznie niemożliwe (poza teoretyczną możliwością odkupienia na licytacji).

Często zadawane pytania

Na czym dokładnie polega procedura konfiskaty samochodu? Procedura jest trzystopniowa. Najpierw policja czasowo zatrzymuje auto. Następnie prokurator wydaje postanowienie o jego zabezpieczeniu. Na koniec sąd orzeka o konfiskacie, czyli przepadku na rzecz Skarbu Państwa.

Czy przepadek mienia zawsze jest orzekany po zatrzymaniu pojazdu? Nie, zatrzymanie pojazdu przez policję nie oznacza automatycznej konfiskaty. Ostateczną decyzję podejmuje sąd, który w niektórych przypadkach może odstąpić od orzeczenia przepadku.

Co dzieje się z samochodem po konfiskacie? Pojazd przechodzi na własność Skarbu Państwa, a następnie jest sprzedawany na publicznej licytacji. Uzyskane środki trafiają na Fundusz Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej.

Od kiedy dokładnie obowiązują przepisy o konfiskacie? Przepisy weszły w życie 14 marca 2024 roku, choć były uchwalone już w grudniu 2022 roku. Wydłużone vacatio legis było spowodowane koniecznością dopracowania szczegółowych procedur.

Czy konfiskata samochodu jest zgodna z konstytucją? W toku prac nad ustawą podnoszono argumenty o możliwej niezgodności z konstytucją, wskazując na automatyzm kary, jej niewspółmierność oraz nierówną dolegliwość w różnych sytuacjach. Mimo to przepisy zostały przyjęte i obecnie obowiązują.

Ile wynosi wartość pojazdów, które mogą być konfiskowane? Przepisy nie określają minimalnej ani maksymalnej wartości pojazdu podlegającego konfiskacie. Oznacza to, że zarówno stare auto o niewielkiej wartości, jak i luksusowy samochód może zostać odebrany.

Potrzebujesz pomocy prawnej? Skontaktuj się z Kancelarią w Jarocinie:

Adwokat Anna Konrady Kancelaria Prawna ul. Aleja Niepodległości 6, 63-200 Jarocin tel. +48 575 641 021