Oszustwo
Oszustwo należy do najczęściej popełnianych przestępstw w Polsce, a jednocześnie jest jednym z bardziej skomplikowanych dowodowo czynów zabronionych. Jako adwokat z kancelarią w Jarocinie, specjalizuję się w sprawach dotyczących różnych typów oszustw, reprezentując zarówno osoby oskarżone, jak i pokrzywdzonych.
Rodzaje przestępstw oszustwa
W swojej praktyce adwokackiej w Jarocinie i całym regionie kaliskim zajmuję się następującymi typami przestępstw o charakterze oszustwa:
Oszustwo “klasyczne” (art. 286 k.k.)
Polega na doprowadzeniu innej osoby do niekorzystnego rozporządzenia mieniem poprzez wprowadzenie jej w błąd, wyzyskanie błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania. Za to przestępstwo grozi kara pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8, a w przypadku mniejszej wagi – grzywna, kara ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
Podstawowe elementy, które muszą zostać udowodnione, to:
-
Zamiar sprawcy (działanie w celu osiągnięcia korzyści majątkowej)
-
Wprowadzenie w błąd, wyzyskanie błędu lub niezdolności do należytego pojmowania sytuacji
-
Niekorzystne rozporządzenie mieniem przez pokrzywdzonego
-
Związek przyczynowy między działaniem sprawcy a rozporządzeniem mieniem
Oszustwo kredytowe (art. 297 k.k.)
Polega na przedłożeniu fałszywych lub poświadczających nieprawdę dokumentów albo nierzetelnych oświadczeń w celu uzyskania kredytu, pożyczki, gwarancji, dotacji, subwencji lub zamówienia publicznego. Za to przestępstwo grozi kara pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
Oszustwo ubezpieczeniowe (art. 298 k.k.)
Polega na powodowaniu zdarzenia będącego podstawą do wypłaty odszkodowania z umowy ubezpieczenia lub podejmowaniu innych działań w celu uzyskania nienależnego odszkodowania. Za to przestępstwo grozi kara pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
Oszustwo komputerowe (art. 287 k.k.)
Polega na wpływaniu bez uprawnienia na automatyczne przetwarzanie, gromadzenie lub przekazywanie danych informatycznych albo zmienianiu, usuwaniu lub wprowadzaniu nowego zapisu danych informatycznych w celu osiągnięcia korzyści majątkowej. Za to przestępstwo grozi kara pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
Oszustwo kapitałowe (art. 311 k.k.)
Polega na rozpowszechnianiu nieprawdziwych informacji lub przemilczaniu informacji o stanie majątkowym oferenta, mających istotne znaczenie dla nabycia, zbycia papierów wartościowych, podwyższenia albo obniżenia wkładu. Za to przestępstwo grozi kara pozbawienia wolności do lat 3.
Oszustwa podatkowe (k.k.s.)
Obejmują takie czyny jak:
-
Podanie nieprawdy lub zatajenie prawdy w deklaracji podatkowej (art. 56 k.k.s.)
-
Wyłudzenie zwrotu podatku (art. 76 k.k.s.)
Za te przestępstwa skarbowe grożą wysokie grzywny, a w poważniejszych przypadkach – również kara pozbawienia wolności.

Obrona w sprawach o oszustwo
Jako adwokat z doświadczeniem w sprawach o oszustwo, podejmuję się obrony osób oskarżonych o tego typu przestępstwa. Każda sprawa wymaga indywidualnego podejścia, jednak typowe linie obrony obejmują:
Kwestionowanie strony podmiotowej
Przestępstwo oszustwa wymaga działania z zamiarem bezpośrednim kierunkowym (dolus directus coloratus). Oznacza to, że sprawca musi działać w celu osiągnięcia korzyści majątkowej i już w momencie wprowadzania w błąd mieć zamiar doprowadzenia do niekorzystnego rozporządzenia mieniem. Często udaje się wykazać, że w momencie zawierania umowy oskarżony miał zamiar jej wykonania, a problemy pojawiły się później, co wyklucza odpowiedzialność karną za oszustwo.
Kwestionowanie wprowadzenia w błąd
Często argumentuję, że pokrzywdzony nie został wprowadzony w błąd, lecz działał świadomie, znając wszystkie istotne okoliczności. W wielu przypadkach, zwłaszcza w relacjach biznesowych, strony świadomie podejmują ryzyko gospodarcze, co wyklucza oszustwo.
Kwestionowanie związku przyczynowego
Staram się wykazać, że decyzja pokrzywdzonego o rozporządzeniu mieniem nie była bezpośrednio spowodowana działaniem oskarżonego, lecz innymi czynnikami.
Powoływanie się na brak niekorzystności rozporządzenia
W niektórych przypadkach, zwłaszcza w sprawach gospodarczych, można argumentować, że rozporządzenie mieniem nie było obiektywnie niekorzystne w momencie jego dokonywania.
Dobrowolne naprawienie szkody
Aktywnie dążę do naprawienia szkody przez oskarżonego, co może prowadzić do warunkowego umorzenia postępowania, nadzwyczajnego złagodzenia kary lub warunkowego zawieszenia jej wykonania.
Reprezentacja pokrzywdzonych w sprawach o oszustwo
Jako adwokat z Jarocina oferuję również kompleksową pomoc prawną osobom pokrzywdzonym przestępstwem oszustwa:
Przygotowanie zawiadomienia o przestępstwie
Pomagam w zgromadzeniu i uporządkowaniu materiału dowodowego oraz w przygotowaniu precyzyjnego zawiadomienia o przestępstwie, zwiększającego szanse na skuteczne ściganie sprawcy.
Reprezentacja w postępowaniu przygotowawczym
Jako pełnomocnik pokrzywdzonego uczestniczę w czynnościach śledczych, składam wnioski dowodowe, zapoznaję się z materiałem dowodowym i czuwam nad należytym zabezpieczeniem interesów pokrzywdzonego.
Reprezentacja jako oskarżyciel posiłkowy
Po wniesieniu aktu oskarżenia pomagam pokrzywdzonemu w złożeniu oświadczenia o działaniu w charakterze oskarżyciela posiłkowego i aktywnie uczestniczę w postępowaniu sądowym, dążąc do skazania sprawcy.
Dochodzenie naprawienia szkody
W ramach procesu karnego składam wnioski o naprawienie szkody lub zadośćuczynienie za doznaną krzywdę, co pozwala uniknąć odrębnego procesu cywilnego.
Najczęściej zadawane pytania
Czy brak zwrotu pożyczki jest oszustwem?
Sam brak zwrotu pożyczki nie stanowi oszustwa. Aby można było mówić o oszustwie, konieczne jest udowodnienie, że już w momencie zaciągania pożyczki sprawca działał z zamiarem jej niepołączenia. Taki zamiar można wywieść np. z tego, że osoba zaciągała w tym samym czasie wiele pożyczek, nie mając obiektywnych możliwości ich spłaty, świadomie podawała nieprawdziwe informacje o swojej sytuacji finansowej, ukrywała istotne fakty, takie jak utrata pracy czy zaciągnięcie innych zobowiązań. Jako adwokat z doświadczeniem w sprawach o oszustwo w Jarocinie i całym regionie kaliskim, pomagam w rozróżnieniu sporu cywilnego od sprawy karnej.
Czy powstanie szkody jest warunkiem oszustwa?
Nie, przestępstwo oszustwa ma charakter formalny, co oznacza, że do jego dokonania wystarczy doprowadzenie pokrzywdzonego do niekorzystnego rozporządzenia mieniem. Powstanie rzeczywistej szkody nie jest warunkiem koniecznym. Niekorzystność rozporządzenia ocenia się z punktu widzenia momentu dokonania czynności, a nie jej późniejszych skutków. Jako adwokat z Jarocina wyjaśniam klientom, że nawet jeśli ostatecznie nie ponieśli faktycznej straty, mogą być pokrzywdzonymi przestępstwem oszustwa.
Nierzetelne dokumenty do kredytu a oszustwo kredytowe
Przedłożenie nierzetelnych dokumentów lub oświadczeń w celu uzyskania kredytu stanowi przestępstwo z art. 297 k.k., nawet jeśli kredyt został lub zostanie spłacony. Pamiętać należy jednak, że przestępstwo to można popełnić tylko umyślnie, a więc z zamiarem wprowadzenia banku w błąd. Nieświadome podanie błędnych informacji lub pomyłka nie stanowią przestępstwa. Jako adwokat z doświadczeniem w sprawach o oszustwo kredytowe w Jarocinie i okolicznych miejscowościach, pomagam w wykazaniu braku umyślności po stronie oskarżonego lub w skorzystaniu z czynnego żalu (art. 297 § 3 k.k.).
Czy brak zapłaty za usługę jest oszustwem?
Sam brak zapłaty za wykonaną usługę nie stanowi oszustwa. Aby można było mówić o oszustwie, konieczne jest udowodnienie, że już w momencie zamawiania usługi sprawca działał z zamiarem niezapłacenia za nią. Tak jak w przypadku pożyczki, taki zamiar może wynikać z okoliczności towarzyszących zawarciu umowy. Jako adwokat z Jarocina pomagam klientom w odróżnieniu sporu cywilnego, który powinien być rozstrzygany w postępowaniu cywilnym, od sprawy karnej o oszustwo.
Tymczasowe aresztowanie w sprawie o oszustwo
Tymczasowe aresztowanie w sprawach o oszustwo jest stosowane stosunkowo rzadko, głównie w przypadkach dużej wartości szkody, działania w zorganizowanej grupie przestępczej lub ryzyka matactwa procesowego. Jako adwokat z doświadczeniem w sprawach karnych w Jarocinie, aktywnie przeciwdziałam nieuzasadnionemu stosowaniu tego najsurowszego środka zapobiegawczego, proponując alternatywne rozwiązania, takie jak poręczenie majątkowe czy dozór policji.
Umyślne spowodowanie szkody a oszustwo
Umyślne spowodowanie szkody majątkowej (art. 296 k.k.) a oszustwo to dwa różne przestępstwa. Pierwsze dotyczy nadużycia uprawnień lub niedopełnienia obowiązków przez osobę zajmującą się sprawami majątkowymi innego podmiotu, drugie – doprowadzenia innej osoby do niekorzystnego rozporządzenia mieniem poprzez wprowadzenie w błąd. Kluczowa różnica polega na tym, że w przypadku art. 296 k.k. sprawca działa jako osoba uprawniona do zajmowania się sprawami majątkowymi, a w przypadku oszustwa – wprowadza pokrzywdzonego w błąd, aby ten sam, choć pod wpływem błędu, rozporządził swoim mieniem. Jako adwokat z Jarocina pomagam w prawidłowej kwalifikacji prawnej czynu, co ma istotny wpływ na strategię obrony.
Jakie są prawa podejrzanego/oskarżonego?
Podejrzany/oskarżony ma szereg praw procesowych, w tym:
-
Prawo do obrony, w tym prawo do korzystania z pomocy obrońcy
-
Prawo do odmowy składania wyjaśnień i odpowiedzi na pytania
-
Prawo do składania wniosków dowodowych
-
Prawo do udziału w czynnościach śledztwa
-
Prawo do końcowego zaznajomienia z materiałami postępowania
-
Prawo do zaskarżania decyzji procesowych
Jako adwokat z Jarocina czuwam nad tym, by prawa moich klientów były respektowane na każdym etapie postępowania.
Jakie są prawa pokrzywdzonego/oskarżyciela posiłkowego?
Pokrzywdzony ma m.in. następujące prawa:
-
Prawo do korzystania z pomocy pełnomocnika
-
Prawo do udziału w czynnościach śledztwa
-
Prawo do składania wniosków dowodowych
-
Prawo do zaskarżania decyzji procesowych
-
Prawo do wystąpienia w charakterze oskarżyciela posiłkowego
-
Prawo do złożenia wniosku o naprawienie szkody lub zadośćuczynienie
Po wniesieniu aktu oskarżenia pokrzywdzony może działać jako oskarżyciel posiłkowy, co daje mu dodatkowe uprawnienia w postępowaniu sądowym. Jako adwokat z Jarocina pomagam pokrzywdzonym w pełnym wykorzystaniu tych uprawnień.
Kiedy mogę złożyć wniosek o naprawienie szkody lub zadośćuczynienie?
Wniosek o naprawienie szkody lub zadośćuczynienie można złożyć najpóźniej do zamknięcia przewodu sądowego na rozprawie głównej. Wniosek taki może być zawarty już w zawiadomieniu o przestępstwie lub złożony w toku postępowania przygotowawczego. Jako adwokat z doświadczeniem w sprawach o oszustwo w Jarocinie i całym regionie kaliskim, doradzam klientom, kiedy najlepiej złożyć taki wniosek i w jakiej formie, aby maksymalizować szanse na jego uwzględnienie.
Potrzebujesz pomocy prawnej? Skontaktuj się z Kancelarią w Jarocinie: Adwokat Anna Konrady Kancelaria Prawna ul. Aleja Niepodległości 6 63-200 Jarocin tel. +48 575 641 021