Prowadzenie działalności gospodarczej w dobie koronawirusa

Od 20 marca 2020 roku do odwołania, na obszarze całej Polski obowiązuje stan epidemii w związku rozprzestrzeniającym się wirusem SARS-CoV-2. Niepokój w związku z szerzącymi się przypadkami zakażenia koronawirusa towarzyszy wielu osobom, w tym również osobom prowadzącym działalność gospodarczą. Ograniczenia wynikające zarówno z zaleceń rządu, jak i ze strachu klientów i przedsiębiorców spowodowały przestoje w funkcjonowaniu i prowadzeniu działalności gospodarczej. W niektórych sektorach gospodarczych poskutkowało to nawet całkowitym zatrzymaniem jakiejkolwiek aktywności gospodarczej. Mowa o sektorze gastronomii, turystyki, fryzjerstwa, kosmetologii, a także handlu i usług w galeriach handlowych i sklepach wielopowierzchniowych. Czas pandemii działa jak tzw. “efekt domino” – problemy jednej branży przekładają się na inne, zataczając koło. Nic więc dziwnego, że przedsiębiorcy obawiają się o swój byt ekonomiczny na rynku.

W niniejszym artykule poruszymy i omówimy przykładowe problemy, jakie zapewne nurtują obecnie większość przedsiębiorców.

1. Przemieszczanie się w celu wykonywania czynności zawodowych

W dniu 25 marca 2020 roku weszło w życie rozporządzenie Ministra Zdrowia, który wprowadziło zakaz przemieszczania się wszelkich osób na terenie Polski w sprawach innych niż zaspokajanie bieżących spraw życiowych. Zakazem nie są objęte:

• Przemieszczanie się w celu wykonywania czynności zawodowych lub zadań służbowych, lub pozarolniczej działalności gospodarczej, lub prowadzenia działalności rolniczej lub prac w gospodarstwie rolnym, oraz zakupu towarów i usług z tym związanych;

• Przemieszczanie się w celu zaspokajania niezbędnych potrzeb związanych z bieżącymi sprawami życia codziennego (zakupy, wizyty u lekarzy czy – zgodnie z informacjami z portali rządowych – spacery).

Jednocześnie należy pamiętać, że nawet w dozwolonych przypadkach, nie wolno przemieszczać się w grupach większych niż 2 osoby.

Zaznaczyć należy, że rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 24 marca 2020 roku zmieniające rozporządzenie w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii nie wprowadziło dalszych zakazów związanych z określonymi rodzajami działalności gospodarczej, poza tymi których działalność została już uprzednio ograniczona (rozporządzenie Ministra Zdrowia z 20 marca 2020 roku).

2. Prowadzenie działalności w zakresie usług fryzjerskich i kosmetycznych

Jeszcze do niedawna ustawodawca nie zdecydował się na wprowadzenie żadnych ograniczeń w prowadzeniu działalności salonów fryzjerskich tudzież kosmetycznych. Z troski o zdrowie swoje i klientów wielu właścicieli już nawet kilka tygodni temu zdecydowało się zamknąć swoje salony. Pozostali wprowadzili limity w liczbie przyjmowanych klientów i podwyższyli środki ostrożności, by możliwie jak najbardziej obniżyć ryzyko zakażenia, ale jednocześnie prowadzić działalność.

Sytuacja zmieniła się z chwilą wydania Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 31 marca 2020 roku w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii. Mocą tego rozporządzenie od 1 kwietnia 2020 roku ustanawiano czasowe ograniczenie w wykonywaniu działalności związanej z fryzjerstwem i pozostałymi zabiegami kosmetycznymi

Oznacza to, że od środy 1 kwietnia zamknięte zostały wszystkie zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, salony tatuażu i piercingu, a usług związanych z tymi placówkami nie można realizować w domach.

3. Prowadzenie zajęć w szkole jeździeckiej czy innych małych grupach. Czy konieczne jest ograniczenie liczby uczestników do dwóch?

W pierwszej kolejności należy odpowiedzieć sobie na pytanie do jakiej grupy osób stosuje się ograniczenie liczbowe do dwóch osób. Ograniczenie to dotyczy uczestników ruchu ulicznego pieszego. Oznacza to, że nie należy go stosować przy osobach przemieszczających się w celach zawodowych czy w prowadzenia działalności gospodarczej. Na podstawie tego możemy stwierdzić, że nie dotyczą one zatem prowadzenia lekcji w szkółce jeździeckiej.

Następnie, należy rozważyć grupkę osób biorących udział w zajęciach jeździeckich organizowanych przez szkołę na tle zgromadzenia. W myśl art. 3 ustawy z dnia 24 lipca 2015 roku – Prawo o zgromadzeniach taka grupa nie stanowi zgromadzenia.

Na koniec postawimy sobie pytanie, czy prowadzenie szkoły jeździeckiej w obecnych czasach jest w ogóle dozwolone. Odpowiedzi na to pytanie udzieli nam Rozporządzeniem Ministra Zdrowia w sprawie ogłoszenia stanu epidemii. Rozporządzenie to wprowadziło ograniczenie prowadzenia działalności związanej ze sportem, rozrywkowej i rekreacyjnej (ujętej w Polskiej Klasyfikacji Działalności w dziale 93.0). Dział 93 Polskiej Klasyfikacji Działalności obejmuje działalność sportową, rozrywkową oraz rekreacyjną. Do kategorii tej z pewnością należy zaliczyć prowadzenie szkoły jeździeckiej. W związku z tym uznać należy, iż zakazane zostało prowadzenie tego typu działalności do czasu odwołania stanu epidemii.

4. Zawieszenie działalność gospodarczej przez przedsiębiorcę

Wielu przedsiębiorców szuka sposobu na przetrwanie obecnej ciężkiej sytuacji na rynku gospodarczym. Część z nich chce zawiesić działalność na czas, kiedy nie zarabiają, by uniknąć płacenia składek ZUS i podatku. Oczywiście jest to rozwiązanie możliwe, gdyż każdy przedsiębiorca wpisany do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG) może zawiesić swoją działalność gospodarczą. Rozwiązanie to jest szczególnie atrakcyjne dla ludzi prowadzących jednoosobową działalność i przedsiębiorców niezatrudniających żadnych pracowników ponieważ mogą to zrobić w każdej chwili. W przypadku osób zatrudniających pracowników konieczne jest uprzednie rozwiązania wszystkich umów o pracę. Nie trzeba natomiast rozwiązywać umów zleceń albo o dzieło.

Zawieszenie działalności może nastąpić na czas nieokreślony lub określony, lecz okres ten nie może być krótszy niż 30 dni. Zgodnie z art. 23 ust. 2 ustawy Prawo przedsiębiorców, w przypadku przedsiębiorców wpisanych do KRS okres zawieszenia nie może być dłuższy niż 24 miesiące.

W obecnych czasach z dnia na dzień coraz więcej przedsiębiorców decyduje się na krok zawieszenia działalności gospodarczej. Na stronie Ministerstwa Rozwoju możemy znaleźć informację, że z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG) wynika, że w marcu 2019 roku było w Polsce 375 550 zawieszonych działalności gospodarczych. Na koniec marca 2020 roku to już 463 071 zawieszonych firm.

5. Przedsiębiorcy, a obronność państwa?

W związku z rozprzestrzeniającym się koronawirusem, został znacznie poszerzony katalog przedsiębiorców mających szczególne znaczenie gospodarczo – obronne. Dotychczas dotyczyły głównie sytuacji stanu zagrożenia bezpieczeństwa państwa (w rozumieniu militarnym), czasu wojny oraz realizowania zadań obronnych.
W związku z zagrożeniem koronawirusem ich zakres rozszerzono o sytuacje zagrożenia życia i zdrowia ludzkiego.

Katalog został rozszerzony o przedsiębiorców wytwarzających i dystrybuujących produkty lecznicze, środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego, środki ochronne i wyroby medyczne oraz udzielających świadczeń zdrowotnych w przypadku zagrożenia życia i zdrowia ludzkiego.

Decyzję o uruchomieniu programu podejmuje Prezes Rady Ministrów, w drodze rozporządzenia.