Recydywa nietrzeźwych kierowców – konsekwencje prawne prowadzenia pojazdu pomimo zakazu w świetle orzecznictwa SR w Jarocinie

Z praktyki adwokackiej w Jarocinie wiem, że wielu kierowców bagatelizuje pierwsze zatrzymanie za jazdę po alkoholu. “To się nie powtórzy”, “To był wyjątek” – słyszę często w swojej kancelarii przy Alei Niepodległości. Niestety, rzeczywistość bywa brutalna. Dziś chcę omówić przypadek, który pokazuje, jak drastycznie zmienia się sytuacja prawna osoby, która ponownie siada za kierownicą w stanie nietrzeźwości, zwłaszcza gdy ma już orzeczony zakaz prowadzenia pojazdów.

Artykuł 178a § 4 kk – recydywa nietrzeźwych kierowców

Większość osób słyszała o art. 178a § 1 kk, który penalizuje prowadzenie pojazdu w stanie nietrzeźwości. Jednak mało kto zdaje sobie sprawę, że istnieje jego surowsza odmiana – art. 178a § 4 kk, który dotyczy recydywy w tym zakresie.

W wyroku Sądu Rejonowego w Jarocinie (sygnatura akt II K 321/16) możemy dokładnie prześledzić, jak kwalifikowane jest takie przestępstwo:

“Oskarżony H. R. ma 63 lata, jest rencistą o znacznym stopniu niepełnosprawności związanym z brakiem lewej ręki (…) H. R. w dniu 22 lutego 2016r. dopuścił się występku z art. 178§1 kk, za który skazany został wyrokiem Sądu Rejonowego w J. z dnia 28 kwietnia 2016r. w sprawie II K 92/16. Wyrok ten stał się prawomocny w dniu 13 maja 2016r.“

To, co czyni tę sprawę szczególnie pouczającą, to fakt, że oskarżony zaledwie 5 dni po uprawomocnieniu się wyroku za pierwszą jazdę po pijanemu (13 maja 2016 r.) ponownie wsiadł za kierownicę w stanie nietrzeźwości (18 maja 2016 r.). Co więcej, zrobił to dwukrotnie tego samego dnia! Sąd w uzasadnieniu wyraźnie podkreśla:

“Fakt, iż w dniu zdarzenia został zatrzymany przez policję oraz, że zatrzymano mu prawo jazdy nie zmienił jego zachowania.“

Ten fragment pokazuje, jak sądy oceniają takie zachowanie – jako całkowity brak refleksji i lekceważenie prawa.

Dwukrotne kierowanie pojazdem w stanie nietrzeźwości tego samego dnia

W Jarocinie i okolicach często spotykam się z klientami, którzy nie rozumieją, że każde wsiadanie za kierownicę po spożyciu alkoholu to osobne przestępstwo. W analizowanym wyroku sąd wyraźnie potraktował dwukrotne kierowanie pojazdem tego samego dnia jako dwa odrębne czyny:

“W dniu 18 maja 2016 roku oskarżony spożywał znaczne ilości alkoholu. Około godziny 20 wyjechał swoim samochodem marki C. (…) nr rej. (…) do pobliskiego sklepu. O godzinie 20:20 został zatrzymany przez funkcjonariuszy policji do kontroli drogowej, w momencie gdy wjeżdżał już na swoją posesję. Pierwsze badanie stanu jego trzeźwości wykazało 0,96 mg/l alkoholu w wydychanym powietrzu (…) Po wykonaniu z jego udziałem czynności w KPP J., oskarżony wrócił do domu. (…) Następnie wsiadł w samochód i udał się w kierunku stacji paliw (…), położonej przy drodze krajowej nr (…) w J., by zakupić kolejny alkohol.“

Jak widzimy, sprawca po pierwszym zatrzymaniu i powrocie do domu ponownie wsiadł za kierownicę, co skutkowało zarzutem popełnienia drugiego przestępstwa z art. 178a § 4 kk. Każde z tych przestępstw zostało potraktowane oddzielnie i wymierzono za nie odrębne kary:

“Oskarżonego H. R. uznaje za winnego popełnienia czynu opisanego w punkcie I oskarżenia i za to na podstawie art. 178a§ 4 kk wymierza mu karę 4 (cztery) miesięcy pozbawienia wolności (…) oskarżonego H. R. uznaje za winnego popełnienia czynu opisanego w punkcie II oskarżenia i za to na podstawie art. 178a§ 4 kk wymierza mu karę 4 (cztery) miesięcy pozbawienia wolności.“

Sankcje za recydywę nietrzeźwych kierowców

W swojej kancelarii w Jarocinie często przypominam klientom, że konsekwencje recydywy w zakresie prowadzenia pojazdu w stanie nietrzeźwości są nieporównywalnie surowsze niż za pierwszy czyn. W analizowanej sprawie sąd wymierzył za każdy z czynów:

1. Karę 4 miesięcy bezwzględnego pozbawienia wolności
2. Świadczenie pieniężne w wysokości 10 000 zł
3. Dożywotni zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych

Co istotne, świadczenie pieniężne w wysokości 10 000 zł zostało orzeczone za każdy z czynów, co daje łącznie 20 000 zł. Jest to kwota, która dla wielu osób stanowi kilkumiesięczne zarobki. A wszystko to za kilka minut nieodpowiedzialnej jazdy!

Warto zwrócić uwagę na fragment uzasadnienia:

“Za okoliczność obciążającą Sąd uznał znaczny stan jego nietrzeźwości a także ich popełnienie w krótkim okresie czasu, co wskazuje, że całkowicie lekceważył on przepisy bezpieczeństwa w ruchu drogowym, poruszając się przy tym drogą krajową o znacznym natężeniu ruchu. Sąd nie dopatrzył się żadnych szczególnych okoliczności, wymaganych w art. 69§4kk, które pozwalałyby na warunkowe zawieszenie wykonania powyższej kary.“

Oznacza to, że w przypadku recydywy bardzo trudno uzyskać warunkowe zawieszenie wykonania kary, nawet przy braku wypadków czy ofiar.

Okoliczności obciążające i łagodzące przy wymiarze kary

W analizowanym wyroku sąd jasno wskazał, co uznał za okoliczności obciążające przy wymiarze kary:

“Za okoliczność obciążającą Sąd uznał znaczny stan jego nietrzeźwości a także ich popełnienie w krótkim okresie czasu, co wskazuje, że całkowicie lekceważył on przepisy bezpieczeństwa w ruchu drogowym, poruszając się przy tym drogą krajową o znacznym natężeniu ruchu.“

Z doświadczenia w sądach wokół Jarocina wiem, że sądy szczególnie surowo oceniają:

• Wysoki stopień nietrzeźwości (w tym przypadku prawie 1 mg/l, a później około 1,6 promila)
• Krótki czas od poprzedniego czynu (tu zaledwie kilka dni)
• Poruszanie się po drogach o dużym natężeniu ruchu (droga krajowa)
• Ignorowanie wcześniejszego zatrzymania (drugi czyn tego samego dnia)

Co ciekawe, okoliczności osobiste sprawcy, takie jak niepełnosprawność (brak lewej ręki), nie zostały uznane za łagodzące. Prawdopodobnie dlatego, że raczej zwiększały one ryzyko związane z prowadzeniem pojazdu w stanie nietrzeźwości, niż je zmniejszały.

Kara łączna przy wielości czynów

W omawianej sprawie oskarżony został skazany za trzy przestępstwa (dwa z art. 178a § 4 kk i jedno z art. 207 § 1 kk – znęcanie się nad rodziną). Sąd wymierzył mu karę łączną:

“Na podstawie art. 85 § 1 i 2 kk i 86 § 1 kk wymierza oskarżonemu karę łączną 10 (dziesięć) miesięcy pozbawienia wolności.“

W uzasadnieniu sąd wyjaśnił:

“W tym wypadku zbieżność czasowa czynów uzasadniała przyjęcie zasady absorbcji. Objęcie powyższa karą, kary orzeczonej za przestępstwa z art. 178a§4 kk wykluczało warunkowe zwieszenie jej wykonania.“

Oznacza to, że sąd zastosował zasadę absorbcji (pochłaniania), która jest korzystniejsza dla sprawcy niż zasada kumulacji kar. Jednakże nawet ta korzystniejsza zasada nie mogła uchronić oskarżonego przed bezwzględną karą pozbawienia wolności.

Praktyczne porady dla kierowców

Jako adwokat z wieloletnim doświadczeniem w sprawach karnych w Jarocinie, mogę z pełną odpowiedzialnością powiedzieć, że recydywa w zakresie prowadzenia pojazdu w stanie nietrzeźwości to jedno z najgorzej ocenianych przez sądy przestępstw. Kierowcom, którzy raz popełnili taki błąd, zawsze radzę:

1. Bezwzględnie respektujcie orzeczone zakazy – każde złamanie zakazu prowadzenia pojazdów to prosta droga do więzienia.

2. Pamiętajcie, że wsiadanie za kierownicę po spożyciu alkoholu to nie tylko ryzyko wypadku, ale także niemal pewna perspektywa utraty prawa jazdy, wysokich kar finansowych, a w przypadku recydywy – więzienia.

3. W przypadku pierwszego zatrzymania, skorzystajcie z możliwości, jakie daje prawo – oddanie prawa jazdy, poddanie się dobrowolnie karze czy naprawienie szkody. Nieprzyznanie się do winy czy utrudnianie postępowania tylko pogarsza sytuację.

Swoim klientom zawsze mówię: “Jedna głupia decyzja może zniszczyć całe życie”. O ile pierwszy błąd można czasem naprawić, o tyle recydywa w przypadku jazdy po alkoholu niemal zawsze oznacza surowe konsekwencje. Wyrok Sądu Rejonowego w Jarocinie jest tego doskonałym przykładem.

Podsumowanie

Analizowany wyrok Sądu Rejonowego w Jarocinie (sygn. akt II K 321/16) pokazuje, jak surowe konsekwencje grożą za recydywę w zakresie prowadzenia pojazdu w stanie nietrzeźwości. Sprawca nie tylko trafił do więzienia na 10 miesięcy, ale także stracił dożywotnio możliwość prowadzenia jakichkolwiek pojazdów mechanicznych i musiał zapłacić łącznie 20 000 zł nawiązki.

Sprawy o prowadzenie pojazdu w stanie nietrzeźwości nie są skomplikowane dowodowo – badanie alkomatem lub badanie krwi niemal zawsze dostarczają niepodważalnych dowodów. Dlatego najlepszą strategią jest po prostu… nigdy nie wsiadać za kierownicę po spożyciu alkoholu. A jeśli już doszło do zatrzymania – nie pogłębiać problemu przez ponowne naruszenie zakazu.

Disclaimer: Niniejszy artykuł ma charakter informacyjny i nie stanowi porady prawnej. Wykonujac od wielu lat zawod adwokata w Jarocinie wiem, ze kazda sprawa jest indywidualna, dlatego w celu uzyskania szczegolowych informacji zapraszam do kontaktu z moja kancelaria.

Zapraszam do Kancelarii Adwokackiej Anna Konrady: Adwokat Anna Konrady Aleja Niepodleglosci 6, 63-200 Jarocin tel. +48 575 641 021