Testament i kwestionowanie testamentu – kompleksowa pomoc prawna

Sporządzenie testamentu to ważny krok w zabezpieczeniu przyszłości bliskich i rozdysponowaniu majątku zgodnie z własną wolą. Jako adwokat z wieloletnią praktyką w Jarocinie obserwuję, że świadomość prawna w zakresie testamentów rośnie, ale nadal wiele osób popełnia błędy, które później prowadzą do kwestionowania ostatniej woli. Równie często spotykam się z sytuacjami, gdy spadkobiercy mają uzasadnione wątpliwości co do ważności testamentu.

 

 

Rodzaje testamentów – co warto wiedzieć?

W mojej praktyce adwokackiej w Jarocinie często wyjaśniam klientom, jakie formy testamentu dopuszcza polskie prawo i jakie są ich zalety oraz wady.

Testament zwykły

Testament własnoręczny (holograficzny) – musi być w całości napisany odręcznie, opatrzony datą i podpisany przez spadkodawcę. Jest najprostszy i najtańszy, ale też najbardziej narażony na podważenie.

Pamiętam sprawę z Pleszewa, gdzie testament holograficzny został zakwestionowany przez rodzinę z powodu charakteru pisma, który – jak twierdzili – nie należał do spadkodawcy. Dopiero ekspertyza grafologiczna potwierdziła jego autentyczność.

Testament notarialny – sporządzany przez notariusza, najtrwalszy i najtrudniejszy do podważenia. Notariusz ma obowiązek sprawdzić tożsamość i zdolność testowania spadkodawcy.

Testament alograficzny – sporządzany w obecności dwóch świadków i osoby urzędowej (wójt, burmistrz, prezydent miasta, starosta, marszałek województwa lub sekretarz gminy/powiatu).

Testament szczególny

Testamenty szczególne można sporządzić tylko w wyjątkowych okolicznościach:

Testament ustny – gdy istnieje obawa rychłej śmierci spadkodawcy lub szczególne okoliczności uniemożliwiają sporządzenie testamentu zwykłego (wymaga obecności trzech świadków).

Testament podróżny – sporządzany podczas podróży na polskim statku morskim lub powietrznym wobec jego dowódcy lub jego zastępcy i dwóch świadków.

Testament wojskowy – sporządzany przez żołnierzy podczas mobilizacji, wojny lub w niewoli.

Co istotne, testamenty szczególne tracą moc po upływie 6 miesięcy od ustania okoliczności, które uzasadniały ich sporządzenie.

Treść testamentu – co można zawrzeć?

W mojej kancelarii w Jarocinie często spotykam się z pytaniami, co można zawrzeć w testamencie. Wyjaśniam, że testament może obejmować:

• Powołanie spadkobiercy/spadkobierców do całości lub części spadku

• Ustanowienie zapisu zwykłego (zobowiązanie spadkobiercy do spełnienia określonego świadczenia)

• Ustanowienie zapisu windykacyjnego (bezpośrednie przejście określonego przedmiotu na zapisobiercę z chwilą śmierci)

• Polecenie (zobowiązanie spadkobiercy do określonego działania bez przysparzania korzyści konkretnej osobie)

• Wydziedziczenie (pozbawienie prawa do zachowku)

• Ustanowienie wykonawcy testamentu

Z mojego doświadczenia w prowadzeniu spraw w Jarocinie, Pleszewie, Krotoszynie i okolicach wynika, że warto skonsultować treść testamentu z adwokatem. Właściwe sformułowanie ostatniej woli pomoże uniknąć sporów rodzinnych i zapewni realizację zamierzeń testatora.

Najczęstsze błędy przy sporządzaniu testamentu

Jako adwokat zajmujący się prawem spadkowym regularnie spotykam się z testamentami obarczonymi wadami, które później prowadzą do ich podważenia. Najczęstsze błędy to:

• Sporządzenie testamentu przez osobę nieuprawnioną (np. małoletnią lub ubezwłasnowolnioną)

• Brak własnoręcznego podpisu na testamencie holograficznym

• Spisanie testamentu na komputerze i jedynie podpisanie go (testament holograficzny musi być w całości napisany ręcznie)

• Wspólne spisanie testamentu przez małżonków (prawo polskie nie przewiduje testamentu wspólnego)

• Testament sporządzony pod wpływem groźby, błędu lub w stanie wyłączającym świadome powzięcie decyzji

• Treść niezgodna z prawem lub zasadami współżycia społecznego

Miałem klientkę z Gołuchowa, której ojciec sporządził testament na komputerze i jedynie go podpisał. Niestety, taki dokument nie mógł zostać uznany za ważny testament holograficzny, co doprowadziło do dziedziczenia ustawowego wbrew intencjom spadkodawcy.

 

Kwestionowanie testamentu – podstawy prawne

W mojej praktyce adwokackiej w Jarocinie często spotykam się z sytuacjami, gdy spadkobiercy mają wątpliwości co do ważności testamentu. Zgodnie z art. 945 Kodeksu cywilnego, testament można podważyć, jeśli został sporządzony:

1. W stanie wyłączającym świadome albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli

Dotyczy to sytuacji, gdy testator znajdował się pod wpływem alkoholu, narkotyków, silnych leków, był w stanie agonalnym lub cierpiał na chorobę psychiczną wyłączającą świadomość.

2. Pod wpływem błędu uzasadniającego przypuszczenie, że gdyby spadkodawca nie działał pod wpływem błędu, nie sporządziłby testamentu tej treści

Na przykład testator zapisał majątek osobie w przekonaniu, że jest ona jego dzieckiem, podczas gdy w rzeczywistości tak nie było.

3. Pod wpływem groźby

Gdy ktoś wymusił sporządzenie testamentu określonej treści, stosując przymus fizyczny lub psychiczny.

Ważne: na powyższe przyczyny nieważności można się powoływać w terminie 3 lat od dnia, w którym osoba mająca w tym interes dowiedziała się o ich istnieniu, nie później jednak niż 10 lat od otwarcia spadku.

Procedura kwestionowania testamentu

Jako adwokat z doświadczeniem w sprawach spadkowych wyjaśniam klientom z Jarocina i okolic, że kwestionowanie testamentu może przebiegać na kilka sposobów:

1. W trakcie postępowania o stwierdzenie nabycia spadku

Można zgłosić zarzut nieważności testamentu podczas postępowania o stwierdzenie nabycia spadku. Sąd zbada wówczas ważność testamentu w ramach tego postępowania.

2. W osobnym procesie o ustalenie nieważności testamentu

Jeśli spadek został już stwierdzony na podstawie testamentu, można wytoczyć powództwo o ustalenie nieważności testamentu (w terminie 3 lat od dowiedzenia się o przyczynie nieważności, nie później niż 10 lat od otwarcia spadku).

3. W drodze powództwa o zachowek

Jeśli testament jest ważny, ale pomija osoby uprawnione do zachowku, mogą one dochodzić swoich praw w drodze powództwa o zachowek.

Jak udowodnić nieważność testamentu?

W mojej praktyce adwokackiej w Jarocinie obserwuję, że udowodnienie nieważności testamentu to często złożony proces wymagający zebrania odpowiednich dowodów:

• Dokumentacja medyczna potwierdzająca stan zdrowia psychicznego spadkodawcy

• Zeznania świadków na okoliczność stanu spadkodawcy w czasie sporządzania testamentu

• Opinia biegłego psychiatry lub psychologa (często pośmiertna)

• Ekspertyza grafologiczna potwierdzająca autentyczność podpisu

• Dokumenty potwierdzające okoliczności towarzyszące sporządzeniu testamentu

Miałem klienta z Kotlin, który skutecznie podważył testament ojca, wykazując jego nieważność przez przedstawienie dokumentacji medycznej potwierdzającej zaawansowaną demencję w momencie sporządzania testamentu oraz zeznania świadków – lekarzy i opiekunów, którzy potwierdzili, że spadkodawca nie był w stanie świadomie podejmować decyzji.

Rola adwokata w sprawach dotyczących testamentów

Jako adwokat specjalizujący się w prawie spadkowym oferuję klientom z Jarocina i okolic kompleksowe wsparcie zarówno przy sporządzaniu testamentów, jak i przy ich kwestionowaniu:

Pomoc przy sporządzaniu testamentu

• Doradztwo w zakresie wyboru najodpowiedniejszej formy testamentu

• Konsultacje dotyczące treści testamentu, aby zminimalizować ryzyko jego podważenia

• Pomoc w sformułowaniu zapisów zgodnych z wolą testatora i przepisami prawa

• Asystowanie przy sporządzaniu testamentu notarialnego

• Zabezpieczenie dowodów potwierdzających zdolność testowania (np. opinia lekarska)

Wsparcie przy kwestionowaniu testamentu

• Analiza prawna testamentu pod kątem potencjalnych wad

• Zbieranie i zabezpieczanie dowodów nieważności testamentu

• Reprezentacja w postępowaniu o stwierdzenie nabycia spadku

• Prowadzenie procesu o ustalenie nieważności testamentu

• Dochodzenie zachowku, jeśli testament jest ważny, ale pomija osoby uprawnione

Z mojego doświadczenia adwokata z Jarocina wynika, że profesjonalne wsparcie prawne jest nieocenione zarówno przy planowaniu sukcesji (sporządzanie testamentu), jak i przy rozwiązywaniu konfliktów spadkowych (kwestionowanie testamentu).

Gdzie działamy

Jako adwokat prowadzący kancelarię w Jarocinie, obsługuję klientów w sprawach dotyczących testamentów z całego powiatu jarocińskiego oraz okolicznych miejscowości:

• Jarocin

• Pleszew

• Kalisz

• Gostyń

• Śrem

• Środa Wielkopolska

• Żerków

• Koźmin Wielkopolski

• Krotoszyn

• Dobrzyca

• Kotlin

• Jaraczewo

• Nowe Miasto nad Wartą

• Raszków

• Gizałki

• Chocz

• Czermin

• Gołuchów

Znajomość lokalnych sądów i procedur pozwala mi efektywnie prowadzić sprawy spadkowe, oszczędzając klientom czasu i stresu. Jako adwokat działający w regionie od lat, znam specyfikę pracy Sądów Rejonowych w Jarocinie, Pleszewie, Kaliszu i innych okolicznych miastach, co przekłada się na sprawniejsze prowadzenie spraw.

Praktyczne porady dla spadkodawców i spadkobierców

Z mojego doświadczenia jako adwokat w Jarocinie wynika, że warto pamiętać o kilku zasadach:

Dla osób sporządzających testament:

1. Rozważ sporządzenie testamentu notarialnego – jest najtrudniejszy do podważenia

2. Jeśli decydujesz się na testament własnoręczny, napisz go w całości odręcznie, opatrz datą i podpisz pełnym imieniem i nazwiskiem

3. Rozważ konsultację z lekarzem przed sporządzeniem testamentu, aby mieć dowód pełnej świadomości i zdolności do czynności prawnych

4. Unikaj drastycznych zmian w testamencie bez wyraźnego uzasadnienia

5. Pamiętaj o osobach uprawnionych do zachowku – całkowite pozbawienie ich udziału może prowadzić do sporów

Dla osób kwestionujących testament:

1. Działaj szybko – masz ograniczony czas na podważenie testamentu

2. Zbieraj i zabezpieczaj dowody jak najwcześniej

3. Skonsultuj się z adwokatem przed podjęciem jakichkolwiek kroków prawnych

4. Rozważ możliwość polubownego rozwiązania sporu

5. Pamiętaj, że samo niezadowolenie z treści testamentu nie jest podstawą do jego podważenia

---

Potrzebujesz pomocy prawnej? Skontaktuj się z Kancelaria w Jarocinie: Adwokat Anna Konrady Kancelaria Prawna ul. Aleja Niepodległości 6 63-200 Jarocin tel. +48 575 641 021