Z wokandy Sądu Rejonowego w Jarocinie: Warunkowe umorzenie postępowania w sprawie prowadzenia pojazdu w stanie nietrzeźwości
Jedno z najczęstszych pytań, które zadają klienci zgłaszający się ze sprawami dotyczącymi prowadzenia samochodu w stanie nietrzeźwości brzmi: czy jest jakaś szansa na uniknięcie/zminimalizowanie konsekwencji złapania na jeździe pod wpływem alkoholu. W tego rodzaju sprawach taką możliwością jest z pewnością warunkowe umorzenie postępowania.
Trzeba pamiętać, że warunkowe umorzenie postępowania to dobrodziejstwo, którego zastosowanie zależy od decyzji sądu. Sąd może wybrać ten sposób zakończenia sprawy karnej, albo uznać, że dany oskarżony nie spełnia wymogów do zastosowania dobrodziejstwa warunkowego umorzenia postępowania.
Zasadnicze plusu warunkowego umorzenia postępowania to brak skazania (oskarżony pozostaje osobą niekarana, wyrok nie widnieje w Krajowym Rejestrze Karnym) oraz możliwość uzyskania krótszego zakazu prowadzenia pojazdów, a nawet szansa na uniknięcie go.
Jakie przesłanki muszą zostać spełnione, aby możliwe było uzyskanie wyroku warunkowo umarzającego postępowanie? Tutaj możemy posłużyć się uzasadnieniem wyroku Sądu Rejonowego w Jarocinie z grudnia 2016 r. (II K 342/16): Zgodnie z treścią art. 66 § 1. Sąd może warunkowo umorzyć postępowanie karne, jeżeli wina i społeczna szkodliwość czynu nie są znaczne, okoliczności jego popełnienia nie budzą wątpliwości, a postawa sprawcy nie karanego za przestępstwo umyślne, jego właściwości i warunki osobiste oraz dotychczasowy sposób życia uzasadniają przypuszczenie, że pomimo umorzenia postępowania będzie przestrzegał porządku prawnego, w szczególności nie popełni przestępstwa.
Stopień winy wyznaczają dwie zmienne. Jedna w postaci obiektywnej oceny społecznej szkodliwości czynu obejmującej okoliczności odzwierciedlone w zespole znamion czynu zabronionego a także okoliczności wpływające ujemnie lub dodatnie na ocenę karygodności zachowania. Są to m.in. dalsze następstwa czynu, szczególna motywacja sprawcy czy sposób działania. Druga odpowiada subiektywnej możliwości podjęcia przez sprawcę zachowania zgodnego z prawem uwarunkowana poziomem rozwoju intelektualnego, emocjonalnego i społecznego sprawcy, stanem jego wiedzy i doświadczenia.
W przypadku oskarżonego M. O. (1) stopień jego winy nie był znaczny. Poruszał się on samochodem wyłącznie przez krótką chwilę, w obrębie parkingu przeznaczonego dla samochodów ciężarowych a przez to nie stworzył dla innych uczestników ruchu szczególnego zagrożenia Stopień nietrzeźwości nie był znaczny. Oczywiście mógł on powstrzymać się od kierowania pojazdem ale ta okoliczność nie może determinować konieczności wydania wyroku skazującego, gdyż dotyczy niemal wszystkich sprawców przestępstwa z art.178a §1kk.
W zakresie stopnia społecznej szkodliwości bierze się pod uwagę okoliczności wymienione w art. 115§2 kk. Ustawodawca nie definiuje samego pojęcia społecznej szkodliwości, ale określa kilka jej stopni – znikomy, wyższy niż znikomy (art. 1 § 2 k.k., art. 100 k.k.), niebędący znacznym (art. 66 § 1, art. 59 k.k.), znaczny (art. 94 § 1 k.k.). Na uwadze należy mieć zarówno okoliczności o charakterze przedmiotowym (rodzaj i charakter naruszonego dobra, rozmiary wyrządzonej lub grożącej szkody, sposób i okoliczności popełnienia czynu), jak i podmiotowym (waga naruszonych przez sprawcę obowiązków, postać zamiaru, motywacja sprawcy, rodzaj naruszonych reguł ostrożności i stopień ich naruszenia).
Oceniając rodzaj i charakter naruszonego dobra uwzględnić należy fakt,
że o hierarchii dóbr chronionych przez polskie prawo karne pośrednio można wnioskować z systematyki części szczególnej kodeksu karnego oraz z rodzaju i wysokości sankcji grożącej za popełnienie danego czynu.
Sposób i okoliczności popełnienia czynu obejmują zarówno okoliczności dotyczące samego czynu (o charakterze przedmiotowym), jak i związane ze sprawcą (o charakterze podmiotowym).
W kontekście niniejszej sprawy w zasadzie wszystkie wyżej opisane okoliczności przemawiały na korzyść oskarżonego i pozwalały stwierdzić, że istniały przesłanki do warunkowego umorzenia postępowania karnego. Wydaje się oczywistym, że właściwości i warunki osobiste oraz dotychczasowy sposób życia oskarżonego uzasadniają przypuszczenie jeśli nie pewność, że w przyszłości będzie przestrzegał porządku prawnego bez konieczności wydania wyroku skazującego. Oskarżony w sposób wystarczający wykazał jak dolegliwa jest dla niego utrata prawa jazdy i z jakimi konsekwencjami wiąże się to dla jego pracy. Złożone wyjaśnienia świadczą, że czyn ten ten miał charakter incydentalny. Także w zakresie stopnia jego społecznej szkodliwości nie ma powodów by przyjąć, iż w niniejszej sprawie jest on znaczny. Stwierdzone u oskarżonego stężenie alkoholu w wydychanym powietrzu nie było znaczne a zagrożenie karą za czyn z art. 178a§1kk należy do najłagodniejszych w kodeksie karnym. Nie bez powodów ustawodawca polski, dążący w ostatnim okresie czasu do zaostrzania kar niemal we wszystkich rodzajach przestępstw pozostawił Sądom możliwość warunkowego umorzenia postępowania, także w stosunku do sprawców przestępstw z art. 178a §1. Wydaje się zatem, ze przepis art.67§3 kk przewidujący przy warunkowym umorzeniu postępowania możliwość orzeczenia zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych maksymalnie do lat 2 dotyczy właśnie takich sytuacji, szczególnie gdy ukształtuje się pozostałe środki probacyjne na poziomie dolegliwości zbliżonym do poziomu orzekanego w przypadku skazania.
Bardzo mi miło, że przeczytaliście Państwo niniejszy artykuł. Mam nadzieję, że znaleźliście Państwo odpowiedź na swoje wątpliwości i pytania. W razie dalszych pytań zapraszam do kontaktu z prawnikiem w Jarocinie. Zapraszamy tez do kontaktu z Kancelarią mieszkańców takich miast jak: Krotoszyn, Pleszew, Ostrów, Gostyń, Koźmin, Gizałki, Borek Wielkopolski, Kalisz
: Adwokat Anna Konrady Kancelaria Prawna w Jarocinie
Kościuszki 17 Jarocin