Umowy o zrzeczenie się dziedziczenia

Skuteczne planowanie spadkowe w Jarocinie i okolicach

Planowanie spadkowe to wciąż temat tabu w wielu polskich rodzinach. W mojej praktyce adwokackiej w Jarocinie często spotykam się z sytuacjami, gdy brak wcześniejszych rozmów i ustaleń prowadzi do konfliktów po śmierci bliskiej osoby. Jednym z mniej znanych, ale bardzo skutecznych narzędzi planowania spadkowego jest umowa o zrzeczenie się dziedziczenia.

 

Czym jest umowa o zrzeczenie się dziedziczenia?

To szczególny rodzaj umowy zawieranej między przyszłym spadkodawcą a jego potencjalnym spadkobiercą ustawowym, w której ten drugi rezygnuje z prawa do dziedziczenia po pierwszym. Mówiąc prościej – umowa taka pozwala na “wyłączenie” konkretnej osoby z kręgu spadkobierców jeszcze za życia spadkodawcy.

Podczas konsultacji w mojej kancelarii w Jarocinie często wyjaśniam klientom, że nie jest to to samo co odrzucenie spadku. Odrzucenie następuje po śmierci spadkodawcy, natomiast zrzeczenie się dziedziczenia ma miejsce jeszcze za jego życia i wymaga zgody obu stron.

Kiedy warto rozważyć umowę o zrzeczenie się dziedziczenia?

Z mojego doświadczenia w prowadzeniu spraw spadkowych dla mieszkańców Jarocina, Kalisza, Gostynia, Środy Wielkopolskiej i innych okolicznych miejscowości wynika, że umowa taka jest szczególnie przydatna, gdy:

• Spadkodawca chce, aby jego majątek trafił do konkretnych osób, z pominięciem niektórych spadkobierców ustawowych

• Rodzic za życia przekazał jednemu z dzieci znaczną część majątku (np. mieszkanie, działkę) i chce wyrównać szanse pozostałych dzieci w przyszłym dziedziczeniu

• Istnieje ryzyko konfliktów rodzinnych po śmierci spadkodawcy

• Spadkobierca ma problemy finansowe, a zrzeczenie się dziedziczenia może ochronić przyszły spadek przed wierzycielami

• Spadkodawca prowadzi firmę rodzinną i chce uregulować kwestię sukcesji biznesowej

Pamiętam przypadek z mojej praktyki w powiecie jarocińskim, gdy ojciec przekazał synowi gospodarstwo rolne jeszcze za życia. By wyrównać szanse córki w przyszłym dziedziczeniu, syn zrzekł się prawa do dziedziczenia po ojcu. Dzięki temu rozwiązaniu udało się uniknąć potencjalnego konfliktu rodzinnego i zagwarantować sprawiedliwy podział majątku.

Skutki prawne umowy o zrzeczenie się dziedziczenia

Klientom z Jarocina i okolic zawsze szczegółowo tłumaczę konsekwencje zawarcia takiej umowy:

1. Osoba zrzekająca się traci status spadkobiercy ustawowego – jest traktowana jakby nie dożyła otwarcia spadku

2. Zrzeczenie obejmuje również potomków zrzekającego się, chyba że umowa stanowi inaczej

3. Umowa nie wyklucza możliwości powołania zrzekającego się do dziedziczenia w testamencie

4. Zrzeczenie nie wpływa na prawo do zachowku, chyba że umowa wyraźnie obejmuje również zrzeczenie się prawa do zachowku

5. Umowa może zostać rozwiązana za życia spadkodawcy, jeśli obie strony się na to zgodzą

W mojej kancelarii adwokackiej w Jarocinie często podkreślam, że skutki zrzeczenia się dziedziczenia są daleko idące i nieodwracalne po śmierci spadkodawcy, dlatego decyzja o zawarciu takiej umowy powinna być dobrze przemyślana.

Formalne wymogi umowy o zrzeczenie się dziedziczenia

Kodeks cywilny stawia wyraźne wymagania co do formy takiej umowy – musi być zawarta w formie aktu notarialnego. Nie można jej sporządzić prywatnie, nawet jeśli obie strony się podpiszą. Brak formy aktu notarialnego skutkuje nieważnością całej umowy.

Jako adwokat z praktyką w Jarocinie, Kaliszu i okolicznych miejscowościach, zawsze doradzam:

• Konsultację prawną przed podjęciem decyzji o zawarciu umowy

• Dokładne przemyślenie skutków dla całej rodziny

• Precyzyjne określenie w umowie, czy zrzeczenie obejmuje tylko samego zrzekającego się, czy również jego zstępnych

• Rozważenie, czy umowa ma obejmować również zrzeczenie się prawa do zachowku

Praktyczne przykłady z mojej kancelarii w Jarocinie

W ciągu lat praktyki adwokackiej w Jarocinie i całym okręgu Sądu Okręgowego w Kaliszu spotkałam się z różnymi sytuacjami, w których umowa o zrzeczenie się dziedziczenia okazała się korzystnym rozwiązaniem:

Przykład 1: Przedsiębiorca z Pleszewa chciał przekazać firmę tylko jednemu z trójki dzieci, które było zaangażowane w jej prowadzenie. Pozostała dwójka zgodziła się zrzec dziedziczenia w zamian za otrzymanie darowizn o porównywalnej wartości jeszcze za życia ojca. Dzięki temu udało się uniknąć potencjalnego konfliktu i rozdrobnienia firmy po śmierci właściciela.

Przykład 2: Klientka ze Śremu otrzymała znaczny majątek od matki jeszcze za jej życia. By wyrównać szanse brata w przyszłym dziedziczeniu, zdecydowała się na zrzeczenie się prawa do dziedziczenia po matce, ale zastrzegła w umowie, że zrzeczenie nie obejmuje jej dzieci.

To życie pisze najciekawsze scenariusze, a prawo spadkowe musi nadążać za różnorodnością ludzkich relacji i potrzeb. Z tej perspektywy patrzę na umowy o zrzeczenie się dziedziczenia – jako na narzędzie, które może pomóc w planowaniu przyszłości rodziny.

Umowa o zrzeczenie się dziedziczenia a testament

Podczas konsultacji w mojej kancelarii w Jarocinie często słyszę pytanie: “Po co zawierać umowę o zrzeczenie się dziedziczenia, skoro można napisać testament?”

Testament i umowa o zrzeczenie się dziedziczenia to dwa różne instrumenty prawne:

• Testament jest jednostronną czynnością prawną, którą spadkodawca może w każdej chwili zmienić lub odwołać

• Umowa o zrzeczenie się dziedziczenia wymaga zgody obu stron i nie może być jednostronnie odwołana

Z mojego doświadczenia w prowadzeniu spraw w Jarocinie, Krotoszynie, Środzie Wielkopolskiej i innych miejscowościach południowej Wielkopolski wynika, że umowa o zrzeczenie się dziedziczenia daje większą pewność co do przyszłych losów spadku niż testament, który zawsze może zostać zmieniony.

 

Pomoc adwokata – kiedy jest niezbędna?

Umowa o zrzeczenie się dziedziczenia to skomplikowana instytucja prawna, której skutki są dalekosiężne. W mojej praktyce adwokackiej zawsze zalecam skorzystanie z profesjonalnej pomocy prawnej przy:

• Analizie sytuacji rodzinnej i majątkowej

• Ocenie, czy umowa o zrzeczenie się dziedziczenia jest optymalnym rozwiązaniem

• Przygotowaniu projektu umowy przed wizytą u notariusza

• Negocjacjach rodzinnych dotyczących treści umowy

• Rozwiązywaniu umowy o zrzeczenie się dziedziczenia, jeśli okoliczności uległy zmianie

Jako adwokat z kancelarią w Jarocinie oferuję kompleksową pomoc prawną w zakresie planowania spadkowego, w tym w kwestiach związanych z umowami o zrzeczenie się dziedziczenia.

---

Potrzebujesz pomocy prawnej? Skontaktuj się z Kancelarią w Jarocinie:

Adwokat Anna Konrady
Kancelaria Prawna
ul. Aleja Niepodległości 6
63-200 Jarocin
tel. +48 575 641 021