Ile trwa sprawa o zachowek w sądach południowej Wielkopolski – Jarocin, Kalisz, Krotoszyn

Realne terminy rozpatrzenia spraw spadkowych w naszym regionie

Jednym z pierwszych pytań, jakie słyszę od klientów mojej kancelarii adwokackiej w Jarocinie podczas konsultacji w sprawach o zachowek, jest: “Jak długo będzie trwała sprawa sądowa?”. To zrozumiałe – perspektywa wieloletniego procesu może być zniechęcająca, a niepewność co do terminu zakończenia sprawy rodzi dodatkowy stres.

Oczywiście, dla moich klientów kluczowe pozostają pytania o to, czy zachowek w ogóle im przysługuje oraz w jakiej wysokości mogą oczekiwać jego zasądzenia. Jednak czas trwania postępowania ma ogromne znaczenie praktyczne – wpływa na decyzję o wytoczeniu powództwa, możliwości finansowe i plany życiowe.

W tym artykule chciałabym podzielić się swoim doświadczeniem dotyczącym długości trwania spraw o zachowek w sądach południowej Wielkopolski – w Jarocinie, Kaliszu i Krotoszynie. Jako adwokat prowadzący liczne sprawy spadkowe w tym regionie, mogę przedstawić realne informacje, które pomogą Państwu lepiej zaplanować dochodzenie swoich praw.

Sądy rozpatrujące sprawy o zachowek w naszym regionie

W południowej Wielkopolsce mamy kilka sądów, do których może trafić sprawa o zachowek, w zależności od wartości przedmiotu sporu oraz miejsca zamieszkania pozwanego:

Dla spraw do 100.000 zł właściwe są:

• Sąd Rejonowy w Jarocinie
• Sąd Rejonowy w Kaliszu
• Sąd Rejonowy w Krotoszynie
• Sąd Rejonowy w Pleszewie
• Sąd Rejonowy w Ostrowie Wielkopolskim

Dla spraw, w których roszczenie przekracza 100.000 zł właściwy będzie:

• Sąd Okręgowy w Kaliszu

Warto wiedzieć, że od 7 listopada 2019 roku próg wartości przedmiotu sporu, decydujący o właściwości sądu, został podniesiony z 75.000 zł do 100.000 zł, co oznacza, że więcej spraw trafia obecnie do sądów rejonowych.

Obciążenie sądów w południowej Wielkopolsce

Z mojego doświadczenia jako adwokata praktykującego w Jarocinie wynika, że obciążenie sądów rejonowych w naszym regionie jest bardzo duże. Przeciętny sędzia w wydziale cywilnym prowadzi równocześnie kilkaset spraw, co naturalnie wpływa na terminy rozpraw i czas oczekiwania na rozstrzygnięcie.

W porównaniu z sądami poznańskimi, sądy w mniejszych miejscowościach jak Jarocin czy Krotoszyn mają jednak tę zaletę, że liczba wpływających spraw jest relatywnie mniejsza. To sprawia, że – wbrew powszechnym przekonaniom – sprawy nie zawsze toczą się dłużej niż w dużych miastach.

Jeśli chodzi o specyfikę poszczególnych sądów, to w moim odczuciu sprawy o zachowek stosunkowo sprawnie przebiegają w Sądzie Rejonowym w Krotoszynie, nieco dłużej trwają w Jarocinie, a najdłuższe terminy oczekiwania na rozprawy występują w Sądzie Rejonowym w Kaliszu. Wynika to głównie z wielkości obszaru objętego właściwością danego sądu i liczby spraw wpływających do wydziałów cywilnych.

Czynniki wpływające na długość postępowania

Niezależnie od sądu, do którego trafi nasza sprawa, czas trwania postępowania o zachowek zależy od kilku kluczowych czynników:

1. Wnioski procesowe dołączane do pozwu

Z mojej praktyki adwokackiej w Jarocinie wynika, że dodatkowe wnioski procesowe mogą znacząco wydłużyć postępowanie:

• Wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych – wydłużenie o około 2-3 miesiące
• Wniosek o zabezpieczenie roszczenia – dodatkowe 1-2 miesiące
• Wniosek o ustanowienie pełnomocnika z urzędu – około 1-2 miesiące

2. Braki formalne pozwu

Jeżeli pozew zawiera braki formalne (np. brak odpisu pozwu, brak pełnomocnictwa, niezałączenie odpisu aktu zgonu spadkodawcy), sąd zwraca go celem uzupełnienia, co wydłuża postępowanie o kolejne tygodnie. Dlatego tak ważne jest skorzystanie z pomocy adwokata, który profesjonalnie przygotuje wszystkie dokumenty.

3. Zgłaszane środki dowodowe

Ten czynnik ma największy wpływ na długość procesu o zachowek:

• Opinia biegłego rzeczoznawcy dotycząca wyceny nieruchomości – w sądach południowej Wielkopolski to średnio 4-6 miesięcy (znacznie dłużej niż jeszcze kilka lat temu)
• Przesłuchanie świadków – konieczność wyznaczenia dodatkowych terminów rozpraw, często z kilkumiesięcznymi odstępami
• Kwerenda w archiwach państwowych (np. poszukiwanie dawnych dokumentów własności) – może trwać wiele miesięcy

W jednej z prowadzonych przeze mnie spraw w Sądzie Rejonowym w Jarocinie samo oczekiwanie na opinię biegłego trwało prawie 9 miesięcy, co było spowodowane dużym obciążeniem rzeczoznawców i skomplikowanym charakterem wyceny (gospodarstwo rolne z zabudowaniami).

4. Postawa pozwanego

Im bardziej aktywna jest postawa procesowa pozwanego, tym dłużej trwa postępowanie:

• Kwestionowanie wartości majątku spadkowego – konieczność powołania biegłego
• Podnoszenie zarzutu przedawnienia, nadużycia prawa, zaspokojenia roszczenia – dodatkowe postępowanie dowodowe
• Wniosek o wyłączenie sędziego – dodatkowe 1-2 miesiące

Warto przy tym zaznaczyć, że w mniejszych miejscowościach jak Jarocin czy Krotoszyn liczba pełnomocników profesjonalnych jest ograniczona, co czasem utrudnia znalezienie terminów rozpraw dogodnych dla wszystkich stron.

5. Problemy z doręczeniami

W mojej praktyce adwokackiej w Jarocinie spotkałam się z przypadkami, gdy sama próba doręczenia pozwu trwała kilka miesięcy, szczególnie gdy pozwany unikał odbioru korespondencji lub przebywał za granicą. W jednej ze spraw prowadzonych w Sądzie Rejonowym w Kaliszu konieczne było ustanowienie kuratora dla nieznanego z miejsca pobytu pozwanego, co wydłużyło postępowanie o prawie rok.

Realne terminy rozpatrzenia spraw o zachowek w południowej Wielkopolsce

Na podstawie mojego doświadczenia jako adwokata prowadzącego kancelarię w Jarocinie, mogę podać przybliżone czasy trwania spraw o zachowek w naszym regionie:

• Sąd Rejonowy w Jarocinie: 8-18 miesięcy
• Sąd Rejonowy w Kaliszu: 12-24 miesiące
• Sąd Rejonowy w Krotoszynie: 6-16 miesięcy
• Sąd Okręgowy w Kaliszu: 10-18 miesięcy (dla spraw przekraczających 100.000 zł)

Oczywiście, są to wartości średnie. W mojej praktyce miałam zarówno sprawę zakończoną wyrokiem zaocznym po zaledwie 3 miesiącach (w Sądzie Rejonowym w Krotoszynie), jak i sprawę trwającą prawie 3,5 roku (w Sądzie Rejonowym w Kaliszu), która wymagała przeprowadzenia skomplikowanego postępowania dowodowego, w tym przesłuchania kilkunastu świadków i opinii dwóch biegłych.

Możliwość zakończenia sprawy na pierwszej rozprawie

Warto pamiętać, że sprawa o zachowek może zakończyć się znacznie szybciej, jeśli strony dojdą do porozumienia. Z mojego doświadczenia w Jarocinie wynika, że około 30% spraw o zachowek kończy się ugodą, czy to przed pierwszą rozprawą, czy na jej początku.

Bardzo dużo zależy tu od nastawienia stron i profesjonalnej pomocy prawnej. W mojej kancelarii adwokackiej w Jarocinie zawsze staram się najpierw rozważyć możliwość polubownego rozwiązania sporu, zanim sprawa trafi do sądu. Jeśli to możliwe, prowadzę negocjacje z drugą stroną lub jej pełnomocnikiem, co często pozwala osiągnąć porozumienie bez konieczności wieloletniego procesu.

Apelacja – dodatkowy czas

Do podanych wyżej terminów należy dodać możliwość złożenia apelacji, co wydłuży postępowanie o kolejne miesiące:

• Od wyroku Sądu Rejonowego w Jarocinie, Kaliszu czy Krotoszynie – apelacja do Sądu Okręgowego w Kaliszu: średnio 4-6 miesięcy
• Od wyroku Sądu Okręgowego w Kaliszu – apelacja do Sądu Apelacyjnego w Łodzi: średnio 6-8 miesięcy

W mojej praktyce adwokackiej w Jarocinie zauważyłam, że apelacje w sprawach o zachowek są stosunkowo częste, szczególnie gdy w grę wchodzą znaczne kwoty lub skomplikowane relacje rodzinne.

Jak przyspieszyć postępowanie?

Bazując na moim doświadczeniu jako adwokata prowadzącego kancelarię w Jarocinie, mogę zaproponować kilka rozwiązań, które mogą przyspieszyć postępowanie o zachowek:

1. Profesjonalne przygotowanie pozwu – starannie przygotowany pozew, z załączonymi wszystkimi niezbędnymi dokumentami i precyzyjnie określonym żądaniem, pozwoli uniknąć wezwań do uzupełnienia braków formalnych.

2. Mediacja – w sprawach rodzinnych, w tym spadkowych, mediacja może być skutecznym sposobem na osiągnięcie porozumienia. W południowej Wielkopolsce działa kilku doświadczonych mediatorów specjalizujących się w sprawach spadkowych.

3. Ugoda sądowa – nawet jeśli sprawa trafiła już do sądu, zawsze warto rozważyć możliwość zawarcia ugody. Sędziowie w naszym regionie często zachęcają strony do takiego rozwiązania.

4. Prawidłowe określenie wartości przedmiotu sporu – jeśli wartość roszczenia jest bliska granicznej kwoty 100.000 zł, czasem warto zastanowić się nad ewentualnym obniżeniem żądania, aby sprawa trafiła do sądu rejonowego, gdzie może być rozpoznana szybciej.

5. Przygotowanie biegłego rzeczoznawcy – jeśli wiemy, że w sprawie konieczna będzie opinia biegłego, warto już na etapie składania pozwu załączyć prywatną wycenę nieruchomości, co może przyspieszyć postępowanie lub skłonić drugą stronę do negocjacji.

Podsumowanie

Sprawa o zachowek w sądach południowej Wielkopolski (Jarocin, Kalisz, Krotoszyn) trwa średnio od roku do dwóch lat, z możliwością znacznego skrócenia tego czasu w przypadku zawarcia ugody lub wydłużenia przy skomplikowanym postępowaniu dowodowym.

Chociaż te terminy mogą wydawać się długie, warto pamiętać, że roszczenie o zachowek przedawnia się po upływie 5 lat od dnia, w którym uprawniony dowiedział się o testamencie i osobie zobowiązanej do zachowku (ale nie później niż 10 lat od otwarcia spadku). Dlatego nie warto zwlekać z podjęciem decyzji o dochodzeniu swoich praw.

W mojej kancelarii adwokackiej w Jarocinie zawsze staram się przedstawić klientom realistyczny scenariusz czasowy, aby mogli podjąć świadomą decyzję co do dalszych kroków. Wiedza o przybliżonym czasie trwania postępowania pozwala lepiej zaplanować działania i przygotować się psychicznie do procesu.

Disclaimer: Niniejszy artykuł ma charakter informacyjny i nie stanowi porady prawnej. Wykonując od wielu lat zawód adwokata w Jarocinie wiem, że każda sprawa spadkowa jest indywidualna, dlatego w celu uzyskania szczegółowych informacji zapraszam do kontaktu z moją kancelarią.

Zapraszam do Kancelarii Adwokackiej Anna Konrada: Adwokat Anna Konrada Aleja Niepodległości 6, 63-200 Jarocin tel. +48 575 641 021